زینب پورهادیان - دانشجوی کارشناسی ارشد/ تاریخ وفلسفه آموزش و پرورش- تعلیم وتربیت اسلامی/ دانشگاه ملایر
حسن قراباغی - استادیار گروه علوم تربیتی دانشگاه ملایر

هدف پژوهش حاضر بررسی مفهوم عقل ودیگر کلماتی که به نوعی معادل عقل می باشند از منظر اسلام و منابع روانشناسی و روانپزشکی بود. ابتدا تعریفی از عقل در فرهنگ واژگان فارسی و عربی و انگلیسی شد. در ادامه روایات و آیات قرآن و احادیث امامان معصوم(ع) و پیامبر اکرم(ص) و البته نقاط مشترک و نقاط متفاوت آن نیز ذکر شد، سیر تکاملی که هم در منابع اسلامی گفته شده وهم در منابع روان شناسی و روان پزشکی نیز به اشاره شد. روش پژوهش از نووع کیفی و تحلیلی – توصیفی تحقیق حاضر از نوع تحقیقات کیفی-توصیفی است. از سه مرحله به شرح زیر انجام شد: الف)- (شناسایی موضوع اساسی): شناسایی مفهوم عقل و مفاهیم مرتبط با عقل مانند خرد و اندیشه و معادل عربی آن و معادل انگلیسی آن نیز استخراج گردید. ب) -بعد از شناسایی موضوع، جمع آوری داده ها در کتاب ها و مقالات مرتبط با موضوع، مورد واکاوی قرار گرفت. مقالات از پایگاه مطالعات اسنادی جهان اسلام (ISC) وscholar Google و www.sid.ir و www.noormagz.ir و Sciencedirect و Eric جمع آوری گردید. ج)- (تحلیل داده ها): تحلیل داده ها با استفاده از اسناد گردآوری شده با تمرکز بر مسائل مرتبط با نکات اصلی پژوهش صورت گرفت. در تمام منابع اسلامی و علمی روان شناسی و روانپزشکی سیر تدریجی عقل مورد تایید قرار قرارگرفت منتهای مراتب در منابع اسلامی این عقل و خرد در دنیای پس از مرگ نیز مورد تاکید و تایید فراوان می باشد.

عقل، اسلام، روانپزشکی، روانشناسی، فهم، اندیشه