طاهره متکان - کارشناسی ارشد هوش مصنوعی، دانشگاه امام رضا، مشهد
مبینا یخکشی - کارشناسی ارشد مهندسی کامپیوتر-نرم افزار، دانشگاه آزاد بابل، بابل
حسن ییلاقی اشرفی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی فناوری اطلاعات، موسسه آموزش عالی هدف، ساری

همراه با پیشرفت در فن آوری اطلاعات و کانالهای ارتباطی، تقلب در سراسر جهان در حال گسترش است و منجر به ضرر و زیان مالی عظیمی میشود. موسسات مالی و پولی به شدت به دنبال تسریع و سرعت عمل در شناخت فعالیتهای کلاهبرداران می باشند. این امر به دلیل اثر مستقیم آن روی خدمت رسانی به مشتریان این موسسات، کاهش هزینه های عملیاتی و باقیماندن به عنوان یک ارائه دهنده خدمات مالی معتبر و قابل اطمینان است. در نتیجه تشخیص تقلب از ابزار ضروری است و احتمالا بهترین راه برای جلوگیری از این نوع تقلب است. ابهامات محیطی ناشی از مدلهای نوین کسب و کار که سبب تشدید پیچیدگی در تصمیم گیری، به ویژه درحوزه مالی شده است؛ به طوریکه بسیاری از متغیرهای تاثیرگذار ناشناخته بوده و روابط آنها نیز غیرخطی وپیچیده است و دیگر نمیتوان داده ها را با ابزارهای سنتی تحلیل نموده و از آنها دانش استخراج کرد. در واقع مسئله پیشروی سازمانها به ویژه در حوزه تصمیمگیری های مالی و تشخیص تخلفات در دستیابی به توان استخراج دانش مفید نهفته در داده ها است. در چنین شرایطی است که باید از رشد فناوری برای استفاده موثر از این دانش بالقوه سود جست و داده کاوی یک جواب مناسب برای استخراج این ثروت است. در این مقاله ضمن تعریف روشهای دادهکاوی و انواع تخلفات به کاربرد تکنیکهای داده کاوی درحوزه تشخیص تخلفات مالی، پرداخته شده است. مطالب ارائه شده در این مقاله نشان میدهد که با توجه به توان بالای فناوری دادهکاوی و هوش مصنوعی در پردازش پایگاه های داده های بزرگ و یافتن الگوهای پیچیده و غیرخطی در آنها، داده کاوی روش خوبی برای کشف تخلفات مالی است. همچنین بررسی مطالعات داخلی نشان میدهد که در ایران در حوزه مالی به صورت اندک از این تکنیکها استفاده شده است که بایستی بستر مناسبی برای توسعه بیشتر استفاده از این فناوری برای تحقیقات مالی در داخل کشور فراهم گردد.

داده کاوی، کلاهبرداری مالی، کلاهبرداری بانکی، کلاهبرداری بیمه