تدوین الگوی ارتقای رضایت زناشویی و بررسی اثربخشی آن در کاهش گرایش به طلاق

این پژوهش با هدف تدوین الگوی ارتقای رضایت زناشویی و بررسی اثربخشی آن در گرایش به طلاق اجرا شده است. روش تحقیق، آمیخته ( از نوع طرح اکتشافی متوالی) است. مرحله اول پژوهش به روش کیفی از نوع نظریه داده­بنیاد صورت گرفته است. در این مرحله، پژوهشگر به شناسایی مؤلفه­های سازنده رضایت زناشویی و گرایش به طلاق و طراحی برنامه مداخله­ای به­منظور ارتقای رضایت زناشویی پرداخته است. به همین منظور با ده زوج که در آزمون رضایت زناشویی نمره زیاد (زوجین خشنود) کسب کرده بودند و ده زوج که نمره کم در آزمون رضایت زناشویی و نمره زیاد در آزمون گرایش به طلاق (زوجین ناخشنود با گرایش به طلاق) کسب کرده بودند، مصاحبه شد. در این مرحله روش نمونه­گیری هدفمند بود. برای جمع­آوری داده‌ها ‌‌‌‌‌‌‌‌‌از روش مصاحبه نیمه‌ساختاریافته و تعاملی بهره گرفته شده است. به­منظور تجزیه و تحلیل داده­های مصاحبه­ها از روش شناسه‌گذاری محوری استفاده شده است. براساس یافته‌های مصاحبه‌ها، الگوی ارتقای رضایت زناشویی تدوین شد و مورد تأیید ده تن از استادان قرار گرفت؛ به علاوه برای بررسی روایی نظری الگوی از روش تطبیق الگو استفاده شد. الگوی ارتقای رضایت زناشویی در قالب 12 جلسه آموزشی و برای تحقق پنج هدف برگرفته از مرحله کیفی، تدوین شد. در مرحله دوم از طرح نیمه­آزمایشی گروه کنترل نامعادل استفاده شد. در این مرحله، بیست زوج شهر مشهد، که طی فراخوانی جذب شده بودند و نمره کم (بیش از یک انحراف معیار کمتر از میانگین) در آزمون رضایت زناشویی و نمره زیاد (بیش از یک انحراف معیار بیشتر از میانگین) در آزمون گرایش به طلاق کسب کرده بودند به روش در دسترس انتخاب شدند و در گروه آزمایش و گواه جای گرفتند. به­منظور بررسی گرایش به طلاق از پرسشنامه " گرایش به طلاق" روزولت، جانسون و مارو (1986) استفاده شد. برای تجزیه وتحلیل داده‌های بخش کمی از تحلیل کووواریانس تک­متغیره و چندمتغیره استفاده شد. یافته‌ها نشان داد که اجرای الگوی ارتقای رضایت زناشویی بر کاهش گرایش به طلاق مؤثر است؛ ضمن اینکه یافته‌ها نشان داد، آموزش الگوی ارتقای رضایت زناشویی بر دو بعد آزمون گرایش به طلاق، گرایش برای خروج از رابطه و مسامحه (تغافل وکوتاهی) مؤثر بوده است. با توجه به یافته‌های پژوهش می‌توان برای افزایش رضایت زناشویی وکاهش گرایش به طلاق در زوجین از بسته آموزشی ارتقای رضایت زناشویی استفاده کرد.

Keywords:

رضایت زناشویی , زوجین خشنود , زوجین ناخشنود , گرایش به طلاق , الگوی ارتقای رضایت زناشویی , روش اکتشافی متوالی