علیاصغر سعدآبادی - استادیار گروه سیاستگذاری علم و فناوری، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
زهره رحیمیراد - دکترای تخصصی سیاستگذاری علم و فناوری، دانشگاه مازندران، مازندران، ایران

دوره حاضر که عصر اقتصاد دانش­بنیان نام دارد با تغییرات سریع و فزاینده در دانش بشری و عرصه­های مختلف اجتماعی، اقتصادی، صنعتی، سیاسی و فناورانه روبه­روست. مواجهه با چنین شرایطی، مستلزم هوشیاری و واکنش‌های پیش­دستانه سیاست‌گذاران علم، فناوری و نوآوری نسبت به تغییرات و پیشامدهای آتی، پیشرفت­های مختلف فناوری و تأثیرات بلندمدت آنهاست. در این راستا، الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت یک الگوی عملی است که به تعبیر مقام معظم رهبری به ما می‌گوید که به کدام سمت و برای کدام هدف داریم حرکت می­کنیم. به­وسیله این الگوست که وضعیت مطلوب باید تصویر شود و چگونگی رسیدن از وضع موجود به وضع مطلوب هم باید بیان شود. در همین راستا در دنیای امروز پدافند غیرعامل به‌عنوان یک اصل ثابت برای ادارۀ کشور و صیانت از مردم در برابر هر تهدید مطرح شده و بدیهی است کم‌توجهی به اهمیت آن در اسناد بالادستی کشور، شرایط دشواری را در زمان بروز بحران‌های امنیتی و تهدیدهای سخت و نرم دشمن بر کشور تحمیل خواهد کرد. بنابه تعریف، پدافند غیرعامل مجموعه اقدامات غیرمسلحانه‌ای است که موجب افزایش بازدارندگی، کاهش آسیب­پذیری، تداوم فعالیت‌های ضروری، ارتقای پایداری ملی و تسهیل مدیریت بحران در مقابل تهدیدها و اقدامات نظامی دشمن می­شود که تحقق این موضوع به یک راهبرد علمی و عمیق پیش­دستانه علی­الخصوص در مورد مفاهیم نوظهور نیازمند است.

سیاست‌گذاران علم و فناوری, نوآوری, بحران‌های امنیتی, تهدیدهای سخت و نرم دشمن, پایداری ملی, مدیریت بحران