سید حسین فلاح زاده - دانشیار، گروه تاریخ، دانشگاه باقرالعلوم(ع)، قم، ایران

هدف پژوهش حاضر بررسی علل بروز مهار گریختگی و ارائه‌ی سازوکارهای لازم جهت برون‌رفت از آن از منظر امام علی(ع) است. روش پژوهش توصیفی – تحلیلی بوده و نتایج نشان داد، با استناد به آثار برجای ‌مانده از امام علی(ع)، علل مهار گریختگی قدرت سیاسی را می‌توان در خود‌بزرگ‌بینی و فراموشی قدرت و عظمت خداوند، تصور بقای قدرت و غفلت از زوال آن، احاطه‌شدن حاکم توسط مشاوران چاپلوس وغیره دانست. سازوکارهای کنترل قدرت سیاسی از نظر ایشان به دو بخش داخلی و خارجی قابل دسته‌بندی است. تقوی و پرهیزکاری، خداباوری و ایمان به روز قیامت ازجمله‌ی عوامل داخلی؛ و وجود فضای آزاد سخن‌گفتن با حاکم و نقد او، وجود فریضه‌ی امر به معروف و نهی از منکر در جامعه، ارائه‌ی برنامه و اهداف ماموریت به کارگزاران، قرار دادن عیون و ناظران بر رفتار آن‌ها، تذکر و یادآوری نقاط ضعف به آنان و برخورد جدی با کارگزاران متخلف، از موارد سازوکار بیرونی کنترل قدرت سیاسی در آرای سیاسی امام علی(ع) است.

آرای سیاسی امام علی(ع), مهار گریختگی, قدرت سیاسی, کارگزاران اسلامی