سیدصادق حقیقت - استاد دانشکده علوم سیاسی دانشگاه مفید
محمد خورشیدی - دانش آموخته کارشناسی ارشد علوم سیاسی دانشگاه مفید

ظهور انقلاب اسلامی ایران، با ماهیتی جدید یک حکومت ۲۵۰۰ ساله را برهم زد و تاثیری شگفت بر نهضتهای رهاییبخش در جهان بهویژه در کشورهای اسلامی داشت. ازاینرو توجه نظریهپردازان علوم سیاسی و اجتماعی را نیز به خود جلب نمود. در این نوشتار سعی شده است تا تاثیر بر نظریههای رایج و تولد نظریههای جدید درباره انقلاب اسلامی مورد تامل قرار گیرد؛ بنابراین پرسش این پژوهش آن است که انقلاب اسلامی ایران چه تاثیری بر نظریههای انقلاب داشته و باعث ایجاد چه نظریههایی شده است؟ نویسندگان این پژوهش بر آناند که انقلاب اسلامی که از درون مکتب شیعه با نگاهی جدید به منصه ظهور رسید و با بنیانهای درونی خود نظریههای انقلاب را از تحلیل خویش ناتوان ساخت و در اثر نواندیشی دوباره برای فهم این انقلاب جدید در دنیای مدرن، نظریات پسا انقلاب اسلامی همچون نظریات انقلابها در کشورهای جهان درحالتوسعه، نظریه پستمدرن، نظریه عرفانی و نظریه رهبری مذهبی رخ نمودهاند. هدف این مقاله، مقایسه نظریه رهبری مذهبی با برخی نظریههای مشابه و تاثیر واقعه بزرگ انقلاب اسلامی در نظریهپردازی در این باب است. به نظر میرسد، این نظریه در مقایسه با نظریههای دیگر، قدرت تبیین بیشتری داشته باشد. روشی که برای این پژوهش در نظر گرفتهشده، روش اسنادی-تحلیلی است.

انقلاب, نظریههای سیاسی, نظریه عرفانی, نظریه رهبری مذهبی, فرهنگ, ایدئولوژی