احمد مهدی زاده - دانشجوی دکترای جغرافیا و برنامه ریزی شهری،واحد مرند، دانشگاه آزاد اسلامی، مرند، ایران
رحمت محمد زاده - دانشیار مدعو گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد مرند، دانشگاه آزاد اسلامی، مرند، ایران
بشیر بیک بابایی - استادیار مدعو گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد مرند، دانشگاه آزاد اسلامی، مرند، ایران

با توجه به پتانسیل های موجود در جنگل های ارسباران ایران و به ویژه شهرستان هوراند و تنوع گونه های گیاهی و جانوری،‌ برنامه‌ریزی با هدف شناخت این موهبت می تواند منبع درآمد پایداری برای توسعه گردشگری منطقه‌ای باشد. این پژوهش با هدف اولویت‌بندی سناریوهای توسعة گردشگری منطقه ارسباران از منظر جامعه هدف شامل گردشگران بالقوه و بالفعل و نیز طراحی سناریوهای آتی به منظور توسعه گردشگری و انتخاب سناریوهای مرجح برای دستیابی به این مهم انجام گرفته است. این مطالعه از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی ـ تحلیلی است. در فرآیند پژوهش از مطالعات اسنادی، مطالعات میدانی و مشاهده، مصاحبه با کارشناسان و خبرگان مرتبط و پپیمایش گردشگران بالقوه و بالفعل (شامل 384 نفر در قالب گروه‌های عمده گردشگری) و گروه خبرگان (21 نفر) استفاده شده است. در فرآیند پژوهش چهار سناریو مستخرج شامل ادامه وضعیت یا رویه فعلی، تاکید بر توسعه و بهبود زیرساخت‏های فیزیکی و انسانی به ویژه زیرساخت و سرمایه‌گذاری بخش خصوصی و دولتی، تاکید بر توسعه و بهبود برنامه‏های بازاریابی با تاکید بر انتخاب بازار هدف و جذب گردشگر و تعریف فعالیت‏های جدید و ایجاد تنوع در عرضه جنگل به گردشگران ارائه شد. نتابج نشان می‌دهد که از نظر خبرگان تمامی سناریوهای مستخرج دارای اهمیت است اما سناریوی‌ تاکید بر توسعه و بهبود زیرساخت‏های فیزیکی و انسانی به ویژه زیرساخت و سرمایه‌گذاری بخش خصوصی و دولتی به عنوان سناریوی برتر انتخاب و راهکارهای پیشنهادی مناسب با هدف توسعه گردشگری اکوتوریسم جنگل ارائه شده است.

برنامه‌ریزی راهبردی, سناریو, گردشگری منطقه‌ای, منطقه ارسباران, شهرستان هوراند