محمد رسولی - دانشجوی دکتری گروه شهرسازی، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
سید علی نوری - استادیار گروه معماری، واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
حسین ذبیحی - دانشیار گروه شهرسازی، واحد علوم تحقیقات تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

شناسایی و تشخیص بافت هاسکونتگاه های غیر رسمی و ارزیابی علل شکل گیری میتواند در نگاه مدیریتی حائز اهمیت باشد. روش پژوهش حاضر تحلیلی-توصیفی بوده که مقیاس تحلیلی سکونتگاه های غیر رسمی در بستر معضلات اجتماعی نظیر مهاجرت مطرح و در مرحله اول برای شناسایی با استفاده از مدل تحلیل سلسله مراتبی ، سطح معیار ها و وزن دهی زیرمعیارها و نیز اهمیت نسبی آنها استفاده شده و نهایتا توسط نرم افزار اکسپرت چویس و نیز مدل دلفی مورد تحلیل واقع گشته و در مرحله دوم برای بررسی انطباق پذیری و همبستگی شاخص مهاجرت و نیز فرسودگی اجتماعی حاصله، سنجش میدانی با تعداد 375 پرسشنامه به شیوه محقق ساخت به صورت طیف لیکرت در مقیاس رتبه ای، بعنوان حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران در مناطق شهری نمونه شهر سنندج انجام و نهایتا بر اساس مدل کاربردی از میان 4 معیار، شاخص مهاجرت بعنوان عامل انطباق با کل معیارها مورد بررسی واقع شد که نتیجتا انطباق پذیری در محلات نمونه از میان 20 سکونت گاه غیر رسمی تبیین و نیز در سه محله تپه علیابک و شمال شهدا با میزان 64 درصد، محله فیض آباد، حدودا 52 درصد و محله غفور حدودا 75 درصد اثبات گر شناسایی این نوع سکونتگاه های شهر است. بدین ترتیب زیرمعیار و شاخص مهاجرت با هدف شناسایی محلات فرودست و بستر شکل دهنده به سکونتگاه های غیررسمی با بطن گستره فقر شهری همبستگی بالایی داشته و علل اقتصادی و اجتماعی مبدا مهاجرت و بستر مناسب مقصد میتواند دلیل اصلی این پدیده باشد.

فقر شهری, محلات فرودست, سکونتگاه غیر رسمی, پدیده مهاجرت, علل اقتصادی-اجتماعی