بررسی و ارزیابی سیاست‌های مسکن گروه‌های کم‌درآمد شهری (نمونه موردی: تبریز)

چکیده در کشور افراد یا خانوارهایی وجود دارند که امکان برآوردن نیازهای خود از جمله مسکن را ندارند به همین علت دولت‌ها سیاست‌های خاصی را برای ایجاد رونق در بخش مسکن و جلب رضایت شهروندان اتخاذ نموده و به عنوان مبارزه با فقر در اولویت برنامه‌های خود قرار می‌دهند. پژوهش حاضر با هدف بررسی سیاست‌های ممکن برای تأمین مسکن فقرا در کشور و به صورت خاص در شهر تبریز تدوین گردیده است. در این رابطه روش‌های تصمیم‌گیری چند متغیره با توجه به دخیل بودن متغیرهای متعدد در بخش مسکن برای سنجش توان شهر تبریز در مقایسه با سایر شهرستان‌های استان آذربایجان شرقی و ارزیابی پارامترهای موجود مسکن جهت بررسی امکان جایگزینی جمعیت مورداستفاده قرار گرفته است. در تعیین معیارهای تحقیق و وزن‌دهی آن‌ها از نظر کارشناسان و روش آنتروپی شانون به صورت توأم استفاده و از مصاحبه، تکمیل پرسشنامه، آمارهای جمعیتی و آمارهای میزان زیربنای ساخته شده بهره‌برداری گردیده است. پارامترهای ده گانه اصلی تحقیق نظیر نوع مصالح مورداستفاده، الگوی مقدار مساحت، جمعیت و تعداد واحدهای موجود بر اساس نتایج سرشماری نفوس و مسکن سال 95 ترکیب و در بیست شهرستان استان با توجه به نزدیکی به تبریز و عامل مهاجرت که تشدید کننده مشکل کمبود مسکن است مقایسه گردید با این هدف که با تقویت امکانات از ساخت و توسعه شهرهای جدید جلوگیری و منابع موجود در شهرستان‌های موجود صرف گردد تا امکان مهاجرت وارونه از شهر تبریز بررسی گردد. با توجه به وضعیت کنونی اقتصادی در کشور و تخصیص اعتبارات و منابع به مسکن مهر و هزینه کردهای ایجاد تأسیسات در خارج از حریم شهرها و عدم توفیق در جذب جمعیت، ارزیابی بافت‌ها و محله‌های فرسوده مناطق کم تراکم و غیر آپارتمانی به منظور هدایت ساخت و ساز به آن مکان‌ها با نرم‌افزار سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS) بررسی گردید. با محاسبات انجام گرفته رتبه‌بندی شهرستان‌های استان نتیجه حاصله این است که به جای ایجاد شهرها و گسترش آن‌ها بر نوسازی، بازسازی و بهسازی واحدهای مسکونی در بافت‌ها و شهرستان‌های موجود که قابلیت جذب جمعیت داشته اقدام و از روش‌هایی همچون ساخت مسکن مهر جلوگیری به عمل آید. یافته‌های تحقیق بدترین و بهترین رتبه مسکن در بین شهرستان‌های استان را نشان می‌دهد و نتایج تحقیق با توجه به ترکیب شاخص‌های کمی و کیفی، در برنامه‌ها و اتخاذ سیاست‌هایی که با دخالت دادن نظرها و مشارکت مردم صورت می‌گیرد و در برآورد نیازهای مسکن در شهر تبریز و شهرستان‌های استان آذربایجان شرقی می‌تواند کاربرد داشته باشد.

Keywords:

واژگان کلیدی: سیاست‌های مسکن , گروه‌های کم‌درآمد شهری , روش‌های تصمیم‌گیری چند معیاره , تبریز