محمد حجی پور - استادیار گروه جغرافیا، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه بیرجند

کشورهای اسلامی برروی کره زمین از امتیازات معتنابه اقتصادی، جغرافیایی، ژئوپلیتیکی، ژئواستراتژیکی، ژئواکونومیکی و ژئوکالچری برخوردار است و از سوی دیگر، مشکلات عدیده ای در ابعاد مختلف خصوصاً در ابعاد اقتصادی و توسعه ای گریبان گیر این کشورها است. به زعم اکثر علمای توسعه، نقش سرمایه در فرآیند رشد اقتصادی اساسی و اصلی است چراکه با افزایش جمعیت و افزایش نیروی کار نیاز به سرمایه و سرمایه گذاری اجتناب ناپذیر است. اقتصاد دانش بنیان به عنوان رویکرد نو در اقتصاد کشورهای دنیا، بدیل مناسب و لازم اقتصادهای کشاورزی و صنعتی معرفی گردیده است. بدین سان مسأله اساسی این است که آیا کشورهای اسلامی توانسته اند با اتکای بر دانش به تولید ثروت و ایجاد ارزش افزوده اقتصادی دست یابند و گام های اولیه رشد و ترقی را سپری نمایند؟ که در صورت مثبت بودن پاسخ، بتوان توصیه و پیشنهادی جدی برای کمک به پیشرفت دیگر کشورهای اسلامی و جهان ارائه نمود. نتایج نشان داد اقتصاد دانش بنیان با رشد حجم تجارت بین کشورهای منطقهای و همچنین با اثرگذاری مثبت بر جریان تولید ارزش افزوده در کشورها، قابلیت برجسته ای جهت کمک به رشد اقتصادی و پیشرفت کشورهای اسلامی به شمار می رود. در بین کشورهای اسلامی قاره آسیا، رقابت پذیری بر سر تحقق کامل اقتصاد دانش بنیان به چشم میخورد اما بر سرراه توفیق بسیاری از کشورها در این امر، موانع درونی و ساختاری بسیار جدی وجود دارد. بدین سان گفتنیاست پیشرفت و ترقی کشورهای اسلامی منوط به خواست درونی تک تک این کشورها و تلاش برای هدف مشترک یعنی همگرایی اقتصادی و برقراری یک زنجیرهی اقتصاد دانش بنیان در بین کشورهای اسلامی می باشد

اقتصاد دانش بنیان، سرمایه، ارزش افزوده، تولید ناخالص داخلی، آسیا.