محمود بشیری - دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران
نیلوفر انصاری - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه سمنان، سمنان، ایران

هدف این مقاله روشنگری سه اصل اگزیستانس (استحسانی، اخلاقی و ایمانی) در داستان عزاداران بیل است. اگزیستانس (فلسفۀ اصالت وجود) یکی از مهم­ترین و تأثیرگذارترین مکتب­های فلسفی و ادبی جهان است که مهد پیدایش آن اروپاست. در این مکتب فلسفی و ادبی، انسان فاعلی آگاه شناخته می­شود و در تجربۀ هستی و لمس معنای وجود، به­طور بی­واسطه با موقعیت­­های مرزی «مرگ، رنج، ترس و گناه» رویارو شده و این موقعیت­هاسبب می­شوند تا انسان از ابعاد نهفتة درونی خویش آگاهی یابد و خود را بهتر بشناسد. یکی از ویژگی­­های داستان عزاداران بیل، اجتماعی­بودن آن است. اجتماعی­بودن این داستان عمدتاً از شناخت درست ساعدی از جامعه، دردها و مشکلات اساسی آن برمی­خیزد. این امر خود از مهم­ترین دغدغه‌های اگزیستانس­هاست. داستان­­های این نویسنده پر از مضامینی چون مرگ و رنج، ترس و گناه است. این نویسنده می‌کوشد تا زشتی­ها، فساد و نابرابری­­های موجود اجتماع را در برابر چشم خوانندگان به تصویر بکشد و پیامدهای این بی‌عدالتی را نیز بیان می­کند. نتایج تحقیق حاکی از تأثیرپذیری جهان­بینی ساعدی از تحلیل­­های فیلسوفان است. فلسفة اگزیستانس تحلیل خود از سرنوشت بشر را بر سه استنباط بنیادی استوار ساخت و سه نشانة هستی برای آن در نظر گرفت.

اگزیستانس, مکتب فلسفی, موقعیت­های مرزی, غلامحسین ساعدی