محمد حسن غنی فر - استادیار گروه روانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بیرجند، خراسان جنوبی، ایران.
خدابخش خارایی - دانشجوی دکترا روانشناسی تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بیرجند، ایران.

مقدمه  پژوهش حاضر با هدف بررسی اثر بخشی آموزش مهارت‎های زندگی (خودآگاهی و برقراری ارتباط موثر) بر ابراز وجود و کم رویی دانش آموزان دوره دوم ابتدایی صورت گرفته است. روش کار  روش پژوهش آزمایشی و با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل است. جامعه آماری این پژوهش شامل دانش آموزان دوره دوم در حال تحصیل مدارس ابتدایی شهرستان بشاگرد در سال تحصیلی 1398-1397 بوده است. ابزارهای مورد استفاده پرسشنامه ابراز وجود گمبریل و ریچی و پرسشنامه کمرویی چیک - بریگز بود. نمونه پژوهشی به صورت روش نمونه گیری تصادفی خوشه‎ای مرحله‌ای انتخاب شدند و سپس 40 نفر از آزمودنی‎ها از بین 3مدرسه و در هر مدرسه دو کلاس و در مجموع از بین 6 کلاس به طور تصادفی  انتخاب شده در دو گروه آزمایش 20دانش آموز و کنترل 20 دانش آموز جایگزین شدند داده‎ها با استفاده از تحلیل کوواریانس مود تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج یافته‎ها نشان داد که آموزش مهارت‎های زندگی (خودآگاهی و برقراری ارتباط موثر) ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑـﻪ ﻣﯿـﺎﻧﮕﯿﻦ متغیر ابرازوجود ﮔﺮوه آزﻣﺎﯾﺶدر ﭘﺲآزﻣﻮن ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ ﮔﺮوه ﮐﻨﺘﺮل، ﻣﻮﺟﺐ افزایش ابرازوجود گروه آزﻣﺎﯾﺶﺷﺪه اﺳﺖ. همچنین ﻣﯿـﺎﻧﮕﯿﻦ متغیر کم رویی ﮔﺮوه آزﻣﺎﯾﺶ در ﭘﺲآزﻣﻮن ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ ﮔﺮوه ﮐﻨﺘﺮل کاهش پیدا کرده است. نتیجه گیری   بنابراین آموزش مهارت‎های زندگی (خودآگاهی و برقراری ارتباط موثر) بر افزایش ابراز وجود و کاهش کم رویی سازی تاثیر دارد.

خودآگاهی, برقراری ارتباط موثر, ابراز وجود, کم رویی, دانش آموزان