برات فراقی دستجرد - دانشجوی دکتری رشته مشاوره، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
پرویز شریفی درآمدی - استاد گروه روانشناسی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران (نویسنده مسئول)
نورعلی فرخی - دانشیار گروه روانشناسی تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران.

مقدمه: تعامل مادر-کودک به عنوان یکی از مهمترین ارتباط­های کودکان در زندگی، اهمیت زیادی دارد. هدف این پژوهش تعیین اثربخشی برنامه آموزشی مبتنی بر پذیرش و تعهد بر تعامل مادر-کودک مادران دارای کودک مبتلا به اختلال نارسایی توجه/بیش فعالی بود. روش کار: در این پژوهش از روش نیمه‌آزمایشی و طرح پیش‌آزمون - پس‌آزمون با گروه کنترل و پیگیری سه ماهه بود. جامعه آماری این پژوهش را تمامی مادران دارای فرزند مبتلا به اختلال نارسایی توجه/بیش­فعالی شهرستان مرند تشکیل دادند. از این جامعه، 40  نفر بصورت نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و بصورت تصادفی در دوگروه (20 تایی) آزمایشی و کنترل جایگزین شدند. پرسشنامه­ تعامل مادر-کودک رابرت (1961) در سه مرحله پژوهش اجرا گردید، برای گروه آزمایش هشت جلسه آموزش مبتنی بر پذیرش و تعهد اجرا شد. یافته­های پژوهش در نهایت با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه 23 و آزمون اندازه­گیری مکرر تحلیل شدند. نتایج: نتایج حاصل از اندازه گیری  مکرر و آزمون های  تعقیبی نشان داد آموزش مبتنی  بر پذیرش  و تعهد  بر  بهبود سبک‌ تعامل پذیرش، تعدیل سبک‌ تعامل بیش‌حمایت‌گری، سبک‌ تعامل سهل‌گیری و سبک‌ تعامل طرد مادران دارای کودک مبتلا به اختلال نارسایی توجه/بیش فعالی اثر بخش بوده و اثر برنامه آموزشی در طول زمان پایدار  بوده است (001/0p ≤). نتیجه گیری: آموزش مبتنی بر پذیرش و تعهد بر تعامل مادر-کودک مادران دارای فرزند مبتلا به اختلال نارسایی توجه/بیش فعالی تاثیر دارد؛ لذا مشاوران و روانشناسان می­توانند از این رویکرد برای بهبود تعامل مادر-کودک، بهره ببرند.

آموزش پذیرش و تعهد, تعامل مادر-کودک, نارسایی توجه/بیش‌فعالی