عبدالرضا قرنجیکی - دانشجوی دکتری، گروه علوم خاک، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران
اسماعیل دردی پور - دانشیار، گروه علوم خاک، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران
عمران عالیشاه - دانشیار، موسسه تحقیقات پنبه کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گرگان، ایران
فرشید قادری فر - دانشیار، گروه علوم خاک، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران

شناسایی و انتخاب ژنوتیپ‎های با کارآیی جذب و استفاده پتاسیم می‎تواند به افزایش بازده کودهای پتاسیمی و استفاده بهتر از پتاسیم قابل جذب خاک در اراضی دچار کمبود این عنصر کمک کند. بدین منظور در یک آزمایش هیدروپونیکی (آبکشت)، کارآیی پتاسیم 25 ‎ژنوتیپ پنبه بررسی شد. ژنوتیپ‎ها در دو سطح کمبود (025/0 میلی‎مولار) و کفایت (5/2 میلی‎مولار) پتاسیم رشد یافتند و گروه‎بندی کارآیی پتاسیم براساس شاخص‎های وزن خشک اندام هوایی در سطح کمبود، نسبت وزن خشک اندام هوایی در سطح کمبود به سطح کفایت و کارآیی استفاده پتاسیم انجام شد. کمبود پتاسیم منجر به کاهش معنی‎دار وزن خشک، غلظت و جذب پتاسیم ریشه و اندام هوایی ژنوتیپ‎های پنبه شد، اما کارآیی استفاده پتاسیم آنها را افزایش داد. همبستگی بسیار معنی‌دار (**98/0 = r) بین وزن خشک ریشه و اندام هوایی بدست آمد. همبستگی وزن خشک ریشه و اندام هوایی با جذب و کارآیی استفاده پتاسیم نیز معنی‎دار بود. براساس نتایج گروه‎بندی کارآیی پتاسیم از نظر شاخص‎های وزن خشک اندام هوایی و نسبت وزن خشک اندام هوایی، شش ژنوتیپ پنبه در گروه کارآ قرار گرفتند، اما از نظر کارآیی استفاده پتاسیم فقط چهار ژنوتیپ کارآیی داشتند. در نهایت براساس جمع‎بندی نتایج، ‎ارقام گلستان، ساجدی و ژنوتیپ N2G80، ژنوتیپ‎های کارآ در جذب و استفاده از پتاسیم شناسایی و انتخاب شدند.

پنبه, کمبود پتاسیم, کفایت پتاسیم, وزن خشک, هیدروپونیک