نسترن احمدی - دانشجوی سابق کارشناسی ارشد، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحدکرج، کرج، ایران
شهریار جاسمی - استادیار، موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران.
فیاض آقایاری - استادیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی، واحدکرج، کرج، ایران

به منظور بررسی پتانسیل تحمل به سرمای لاین‌های امیدبخش گندم نان، آزمایشی در قالب آلفا لاتیس با دو تکرار در سال زراعی 95-1394 در مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج اجرا شد. در این تحقیق شانزده لاین امیدبخش حاصل از آزمایش سازگاری اقلیم معتدل و دوازده لاین امیدبخش حاصل از آزمایش سازگاری اقلیم سرد همراه با ارقام شاهد از نظر تحمل به تنش سرما به روش تلفیقی (آزمایشگاهی و مزرعه‌ای) بررسی شدند. بوته‌های خوگرفته به سرما، در اوایل دی 1394 از مزرعه جمع‌آوری و میزان تحمل به سرما در آن‌ها با اندازه‌گیری LT50 (دمایی که در آن پنجاه درصد بوته‏ها بر اثر سرما از بین می‏روند) با استفاده از فریزر قابل­تنطیم تعیین شد. نتایج نشان داد که در بین لاین‌های اقلیم معتدل، هشت لاین و رقم بهاران ال‌تی‌پنجاه پایین‌تری نسبت به رقم پارسی (رقم شاهد اقلیم معتدل با ال‌تی‌پنجاه  °C6-) داشتند و پایین‌ترین LT50(°C12-) مربوط به لاین M-94-7 بود. در بین لاین‌های اقلیم سرد، هشت لاین LT50پایین‌تری نسبت به رقم میهن (رقم شاهد اقلیم سرد با LT50 °C12-)داشتند و پایین‌ترین LT50مربوط به لاین‌های C-94-11 و C-94-13 با میزان°C 15- بود. تحمل به سرما در دو رقم حیدری (°C5/9-) و اروم (°C5/11-) کم‌تر و در رقم زارع (°C13-) بیش‌تر از رقم شاهد بود. شش لاین از لاین‌های اقلیم معتدل و نه لاین از لاین‌های اقلیم سرد ضمن داشتن LT50پایین‌تر (تحمل بیشتر به سرما)، عملکرد دانه بالاتری نسبت به ارقام شاهد (به ترتیب رقم پارسی و رقم میهن) داشتند.

گندم, تنش سرما, خو گرفتن, عملکرد دانه, LT50