غزاله حسینی تهرانی - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد تهران مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران، ایران
آزیتا رجبی - دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد تهران مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران، ایران
ناصر اقبالی - دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد تهران مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران، ایران

بافت‌های باارزش تاریخی از مهم‌ترین بخش‌های شهری محسوب می‌شوند که نقش کلیدی در هویت یک شهر دارند. به‌علاوه دارای کارکردهای بالقوه اقتصادی و اجتماعی نیز می‌باشند. امروزه، به دلیل رشد سریع شهرنشینی و تغییر کاربری شهرها، این بافت‌ها دچار افول شده‌اند. در این راستا رویکرد گردشگری به‌ویژه گردشگری تاریخی، یکی از رویکردهای مؤثر در جهت حفظ و احیاء بافت‌های باارزش تاریخی می‌باشد. بر همین اساس، هدف پژوهش حاضر شناسایی عوامل اصلی مؤثر بر توسعه گردشگری بافت‌های تاریخی و سپس تحلیل میزان تأثیر هر یک از عوامل بر توسعه گردشگری بافت باارزش تاریخی منطقه 12 تهران می‌باشد. روش تحقیق پژوهش توصیفی – تحلیلی است و برای شناسایی عوامل اصلی ادبیات پژوهش و مبانی نظری موردبررسی قرار گرفت. در نهایت معیارهای اصلی مطابق با نظرات صاحب‌نظران امر استخراج گردید. جامعه آماری پژوهش شامل کارشناسان و متخصصان گردشگری و برنامه‌ریزی شهری با توجه به زمینه تخصصی تحقیق است که با استفاده از نرم‌افزار Sample Power اقدام به برآورد حجم نمونه آماری گردید. سپس برای تحلیل میزان تأثیر هرکدام از عوامل شناسایی‌شده از نرم‌افزار Smart PLS بهره گرفته شد. در نهایت یافته‌های تحقیق نشان‌دهنده آن است که عوامل امنیت، مدیریت منابع مالی و انسانی و تسهیلات رفاهی به ترتیب بیشترین تأثیر را در زمینه توسعه گردشگری بافت باارزش تاریخی منطقه 12 دارا هستند. نکته حائز اهمیتی که در یافته‌ها به چشم می‌خورد جای‌گیری عامل امنیت در رتبه اول و مهم‌ترین عامل در زمینه موفقیت توسعه گردشگری منطقه است. همچنین عامل تصویر ذهنی در رتبه چهارم و بالاتر از عواملی همچون کیفیت جاذبه‌ها و دسترسی قرار دارد که خود دلالت بر اهمیت ادراکات و برداشت ذهنی از مقصد دارد.

توسعه گردشگری, بافت باارزش تاریخی, منطقه 12 تهران