مرتضی اسمعیل نژاد - استادیار آب و هواشناسی دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران
صادق کریمی - استادیار آب و هواشناسی، بخش جغرافیا، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران
فهمیه شهرکی - کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی توریسم

از آنجا که گردشگران با هر انگیزه­ای، معمولاً در جستجوی آب و هوای مطلوب هستند؛ لذا، اقلیم از دیدگاه برنامه­ریزی گردشگری بسیار با اهمیت است. استان سیستان و بلوچستان با گستردگی 5 درجه عرض جغرافیایی، داشتن شهرهایی با تنوع فرهنگی و طبیعی، تاریخی و برخورداری از سواحل زیبا در جنوب، از پتانسیل بالایی در زمینۀ جذب گردشگر برخوردار است. در این پژوهش شهرهای مهم گردشگرپذیر استان که دارای مهمترین مکان‌های طبیعی، ملّی، مذهبی و انسانساخت جاذب گردشگر است، با کمک مطالعات میدانی و طرح جامع گردشگری استان شناسایی شد. سپس داده­های مورد نیاز برای محاسبۀ 12 شاخص اقلیمی مؤثر بر زمان­بندی اقلیمی سفر در یک دورۀ 20 ساله (1391-1371) تهیه شد. نتایج پژوهش نشان می­دهد شرایط مساعد اقلیمی برای گردشگری در شهرهای استان طی زمستان، بهار و پاییز برقرار است؛ در حالی که، شهرهای استان در فصل تابستان به علت دارا بودن بیشترین تنش حرارتی، مستعد گردشگری نیست. در دورۀ سرد سال، شهرهای جنوبی مانند چابهار، کنارک و سرباز مقصد گردشگری تعیین شد. در بهار و پاییز نیز شهرهای عرض­های بالاتر یعنی زاهدان، خاش و زابل به عنوان مقصد گردشگری انتخاب شد؛ بنابراین، می­توان بر اساس زمانِ سفر بر پایۀ خروجی مدل­های زیست – اقلیمی، مقصد سفر را تعیین کرد. با توجه به شاخص­های زیست – اقلیمی، کانون گردشگری زمستانه، جنوب استان و کانون­های گردشگری بهاره و پاییزه، مرکز و شمال استان است.

تقویم اقلیمی, زمان‌بندی سفر, آسایش اقلیمی, گردشگری شهری