احمدعلی ناجی - دانشجوی دکتری روانشناسی، گروه روانشناسی بالینی، دانشکده روانشناسی و علومتربیتی، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران
اسحق رحیمیان بوگر - دانشیار روانشناسی سلامت، گروه روانشناسی بالینی، دانشکده روانشناسی و علومتربیتی، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران
سید امیرحسین حسنی طباطبائی - کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی، گروه روانشناسی بالینی، دانشکده روانشناسی و علومتربیتی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

مقدمه: ولع مصرف مواد غذایی به معنای تمایل قوی مصرف بی‌رویه مواد غذایی است که می‌تواند زمینه اختلال‌های خوردن باشد. هدف در این پژوهش مقایسه اثربخشی درمان طرحواره‌درمانی و تحریک الکتریکی فراجمجمه‌ای (tDCS) در این زمینه است. روش‌ها: طرح آزمایشی دوگروهی (پیش‌آزمون، پس‌آزمون با پیگیری دوماهه) اجرا شد. روش درمان در دو سطح درمان tDCS (شش جلسه 20 دقیقه‌ای) و طرحواره‌درمانی (12 جلسه 45 دقیقه‌ای در هفته) ارائه گردید. جامعه آماری شامل افرادی با ولع مصرف غذا بودند که نمونه شامل 40 نفر (12 مرد و 28 زن) به شیوه‌ی در دسترس پس از غربال‌گری انتخاب‌شده و به‌صورت تصادفی در دو گروه آزمایشی قرار گرفتند. همچنین میزان ولع مصرف با پرسشنامه‌ی ولع مصرف مول و همکاران (2014) سنجش شد. داده‌های حاصل با آزمون آماری تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر تجزیه‌وتحلیل شد. یافته‌ها: بین دو روش درمانی در کاهش نشانه‌های ولع مصرف تفاوت معناداری وجود نداشت (05/0P>، 64/0=F). اما بین نمره‌های ولع مصرف طی مراحل پژوهش تفاوت معنادار مشاهده شد (05/0p <، 69/39=F). بحث و نتیجه‌گیری: اثربخشی هر دو درمان در کاهش نشانگان ولع مصرف یکسان است. درنتیجه هیچ روش به‌تنهایی در کاهش ولع مصرف غذا مؤثر نیست؛ بنابراین پیشنهاد می‌شود tDCS به‌عنوان درمان مکمل طرحواره‌درمانی استفاده شود. همچنین از طرحواره‌درمانی می‌توان به‌عنوان مداخله‌ای پیشگیرانه بهره برد تا طرح‌واره‌های ناسازگار تعدیل گردد.

طرحواره‌درمانی, تحریک فراجمجمه‌ای مغز, ولع مصرف مواد غذایی