پروین غلامحسینی - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه شهرکرد، ایران
حمیدرضا قانونی - استادیار، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه پیام نور، ایران
جهانگیر صفری - (استاد، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه شهرکرد، ایران)

ادبیات تعلیمی یکی از مهّم ترین و قدیمی ترین انـواع ادبـی اسـت کـه بـه بیـان مسـائل اخلاقـی و پنـد و انـدرز میپردازد. درونمایه های این نوع ادبیات، به تربیت و آموزش اهتمام دارد که دارای سـابقهای بسـیار طـولانی در ادبیـات ایران و جهان است. این امر، نشانگر اهمّیّت بیان نکته های تعلیمی و تربیتی از سوی پدیدآورندگان آثار ادبی است. آثاری که نوع تعلیمی آن ها برجسته است مانند قابوسنامه، گلستان سعدی، سیاست نامه و ...آثاری سرشار از زیباییها و معارف بلند فرهنگی و انسانی هستند. در قابوس نامه، به عنوان اثری تعلیمی، ویژگی خاص نویسنده از یک سـو و ابـزار کلامـی، (کنایه، تشبیه، ارسال المثل، تضاد، آمیختگی و تداخل زبان فارسی و عربی و...)، از جمله عواملی هستند که به نفوذ ایـن آموزه های تربیتی در مخاطب کمک می کند. در پژوهش حاضر برخی از برجسته ترین مؤلفه های دستوری، بیانی و بدیعی موجود در قابوس نامه از جمله مثل سائر، تضاد و انواع آن، تداخل زبانی فارسی و عربی، کنایه و تشبیه و انواع آنها مـوردبررسی و تحلیل قرار میگیرد.

نثر تعلیمی، قابوسنامه، ویژگیهای صوری، دستوری، بدیعی.