عبدالمجید طالبتاش - دانشیار دانشگاه آزاد کرج ، کرج ایران.
عیسی عیسیزاده - استادیار پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، قم ایران.

فترتِ وحی قرآن به معنای انقطاع وحی تشریعیِ جبرئیل به پیامبر اسلام6 است که به‌عنوان یکی از مباحث علوم قرآنی و تفسیری مورد توجه عالمان مسلمان قرار گرفته است. درباره این موضوع، دو دیدگاه در میان علمای علوم قرآنی وجود دارد. گروهی به فترت سه‌ساله و گروهی به انقطاع چندروزه وحی قرآن معتقدند. آیت‌الله معرفت جزو عالمان دسته نخست است که به فترت سه‌ساله وحی معتقد است. این مسئله انگیزه تحقیق حاضر شد تا به روش توصیفی ـ تحلیلی به بررسی دیدگاه آیت‌الله معرفت در این زمینه بپردازد. پژوهش پیش ‌رو نشان می‌دهد دیدگاه آیت‌الله معرفت بر پایه نقل روایت احمد بن‌حنبل از شعبی و نیز روایات مربوط به سه سال دعوت پنهانی استوار است؛ از طرفی روایت شعبی ضعیف و غیرمستند است؛ درنتیجه دیدگاه آیت‌الله معرفت تأیید نمی‌شود. همچنین روشن شده است آیت‌الله معرفت میان دو مسئله فترت وحی و دعوت پنهانی همسان‌انگاری کرده است که مستندات تاریخی، روایی و قرآنی برای پذیرش این قول وجود ندارد. در مقابل، قول به انقطاع چندروزه وحی که بین سه تا چهل روز گفته شده ‌است، با مستندات تاریخی و روایی به‌خصوص با روایات ائمه: سازگار و قابل قبول است.

نزول جبرئیل, پیامبر اسلام, فترت وحی, روایات, آیت‌الله معرفت