طراحی شبکه عوامل موثر بر تصمیم گیری اخلاقی

بسیاری از تعاملات سازمانی و یا حتی روزمره افراد بر پایه تصمیمات آن ها شکل می­گیرد و این تصمیمات گاها شامل تبعاتی بر ذینفعان مختلف است. در این راستا شایسته است، به بررسی و تجزیه وتحلیل عوامل موثر بر تصمیم گیری اخلاقی پرداخته شود. این پژوهش با هدف بررسی عوامل موثر بر تصمیم گیری اخلاقی انجام شد. پس از شناسایی و استخراج عوامل موثر بر تصمیم گیری اخلاقی از ادبیات، متغیرها به واسطه تدوین پرسشنامه دلفی- فازی و همکاری هشت نفر از خبرگان آشنا به حوزه مدیریت و اخلاق غربال شدند. پس از انجام تکرارهای لازم و حد اشباع پاسخ ها، شاخص ها تایید نهایی شدند. سپس به کمک روش دیمتل فازی به تحلیل و بررسی شاخص­ها پرداخته شد. درنهایت تکنیک مذکور با تجزیه وتحلیل نظرات خبرگان به صورت سیستماتیک، اهمیت نسبی و روابط بین آن ها را ارائه نمود. تجزیه وتحلیل­ها نشان داد متغیر «نفوذ مدیران ارشد»، «تاثیر گروه همکاران» و «احساسات/حالت» دارای اهمیت وافری میان متغیرهاست و بر سایر متغیرها تاثیرگذار است. در نقطه مقابل آن «معنویت»، «رقابت تجاری» و «سبک تصمیم» فرد تصمیم­گیرنده، نسبت به بقیه عوامل از اهمیت پایین تری برخوردار است. به طور­کلی عوامل متعددی بر اتخاذ یک تصمیم اخلاقی موثر هستند، اما نتایج حاکی از آن است که در بعد فردی؛ شخصیت و باروها و ارزش های فرد تصمیم­گیرنده و در بعد موقعیتی، گروه­های مرجع نقش پررنگی در اتخاذ یک تصمیم اخلاقی دارند و می توانند آن را جهت­دهی نمایند. لذا مستلزم تعمق بیشتر است تا با آگاهی بخشی به فردی که در مقام تصمیم قرار می­گیرد، کنترل بیشتر و نظارت دقیق­تری بر روی پیامد تصمیم صورت پذیرد.

Keywords:

تصمیم گیری اخلاقی , دلفی , دیمتل , فازی