علیرضا مردوخ پور - استادیار گروه عمران دانشگاه آزاد اسلامی واحد لاهیجان،لاهیجان، ایران
رامتین صبح خیز فومنی - دانشجوی دکتری گروه عمران دانشگاه قم، قم، ایران

سرریز یک نوع سازه هیدرولیکی است که معمولا در سدهای مخزنی به منظور آزاد کردن سیلاب هایی که نمی توانند به طور ایمن در پشت سد مهار گردند به کار می رود. هنگامی که گنجایش مخزن یک سد تکمیل شود، آب از روی تاج سرریز جریان پیدا می کند، به صورتی که هنگامی که به پنجه سرریز می رسد دارای سرعت بالایی است. این مطلب می تواند اثرات خطرناکی بر کانال طبیعی پایین دست این سازه بگذارد. به همین جهت استفاده از انواع روش های پراکنش انرژی به کمک سازه های پایانه در پایین دست سرریز و قبل از ورود به کانال طبیعی یا رودخانه مد نظر طراحان قرار گرفته است.اگرچه این روش ها برای پراکنش انرژی مفید می باشد، ولی ایجاد این قبیل سازه ها می تواند بر پایداری سازه و عملکرد آن تاثیر م ستقیم گذارد. به همین جهت ا ستفاده از پروفیل اوجی پلکانی به جای پروفیل اوجی م سطح در سد های بلند به عنوان یک راه حل قابل قبول مورد توجه طراحان قرار گرفته اســت.در این پژوهش از مدل Flow-3D به عنوان مدل قدرتمند در زمینه دینامیک ســیالات و شــبیه ســازی هیدرولیکی دارد و جواب های قابل قبولی که در این زمینه تولید کرده نیز ا ستفاده شده ا ست مدل مورد ا ستفاده در تحلیل سرریز پلکانی با تعداد 10 پله ، ارتفاع و طول ثابت پله 8/5 سانتی متر ، شیب سرریز 45 درجه و ارتفاع کل سرریز 1 متر می باشد. عرض سرریز ثابت و 50 سانتیمتر می با شد.دبی ورودی نیز 47/3 لیتر بر ثانیه می با شد.در نهایت اثر دبی ورودی و کاهش تعداد پله بر روی راندمان ا ستهلاک برر سی و همچنین ارتفاع بهینه دیوار بدست آمد.

سرریز پلکانی، مدلسازی عددی، استهلاک انرژی، نرم افزار Flow-3D