در بیشترِ نسخه­های شاهنامه روایت‌های کوتاه و بلندی به سخن فردوسی الحاق شده است که استخراج، چاپ و بررسی آنها در تحقیقاتِ ادبِ حماسی و پهلوانی ایران لازم است. سه روایتِ منظوم ازاین‌گونه داستان‌ها در چند دست­نویس شاهنامه از سدۀ سیزدهم به یادگار مانده که به­تازگی در کتاب تهمتن­نامه تصحیح و چاپ شده است. این سه روایت/ منظومۀ نویافته عبارت است از: تهمتن­نامه (770 بیت)، زال و مقاتل دیو (557 بیت) و کوه دماوند (2568 بیت).    

منظومه­های پهلوانی, ادب حماسی, زال, رستم, شاهنامه