زهرا جمالی - دانشگاه تهران
محمدرضا اسمعیلی گیوی - دانشگاه تهران
علیرضا نوروزی - دانشگاه تهران

مقدمه: امروزه راز موفقیت سازمان‌‏ها مدیریت دانش است و مدیریت دانش تنها باید توسط خود شخص صورت گیرد. همین امر باعث مطرح‌شدن مفاهیم مختلف روان‌شناختی در مدیریت دانش شده است. باتوجه‌به نقش غیرقابل انکار اشخاص در تعالی سازمان‏‌های امروزی، مبحث مدیریت دانش شخصی در برابر مدیریت دانش سازمانی مطرح می‌شود. هدف این پژوهش بررسی نقش میانجی مدیریت دانش شخصی در تأثیر ویژگی‏های روان‌شناختی بر  شایستگی‏‌های سازمانی در خدمات اطلاعاتی و دانشی است. روش‏‌شناسی: این پژوهش کاربردی و از نوع تحقیقات آمیخته (کمی‌کیفی) است. جامعه آماری این پژوهش در بخش کیفی افرادی هستند که در زمینه مدیریت دانش شخصی سابقه مطالعه و پژوهش داشته‌‏اند و در بخش کمی نیروی انسانی کتابخانه‏‌های مرکزی دانشگاه‏‌های دولتی شهر تهران هستند. برای این‌منظور از پرسش‌نامه محقق‌ساخته که هفت مؤلفه بازیابی، ارزیابی، سازماندهی، همکاری، تجزیه و تحلیل، ارائه اطلاعات و امنیت اطلاعات دارد. برای بررسی  مدیریت دانش شخصی، از پرسش‌نامه نئو برای بررسی ویژگی‏‌های روان‌شناختی و برای شایستگی‏‌های سازمانی از پرسش‌نامه محقق‌ساخته استفاده شد که پنج مؤلفه آگاهی از اطلاعات خارجی، توزیع دانش داخلی، معماری تصمیم‏‏‌گیری مؤثر، تمرکز سازمانی و نوآوری مستمر دارد. پایایی ابزار با استفاده از آلفای کرونباخ مقدار 728/0  به‌دست آمد. داده‌‏ها با استفاده از روش‏‌های آمار توصیفی و استنباطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته‏‌ها: یافته‏‌ها نشان داد که ویژگی‌‏های روان‌شناختی بر مدیریت دانش شخصی اثر مستقیم دارند. مدیریت دانش شخصی بر شایستگی‏‌های سازمانی اثر مستقیم دارد. ویژگی‌‏های روان‌شناختی بر شایستگی‌‏های سازمانی اثر غیرمستقیم دارد. نقش میانجی مدیریت دانش شخصی در تأثیر ویژگی‏‌های روان‌شناختی بر شایستگی‏‌های سازمانی تأیید شد. نتیجه‏‌گیری: کتابدار موفق کسی است که ابزارها و فنون جدید را یک هشدار بداند و سعی در یادگیری آن‌ها داشته باشد. بنابراین یادگیری فنون و مهارت‏‌های مدیریت دانش شخصی باعث خواهد شد تا کتابدار افزون‌بر مدیریت دانش خود بتواند آن را با همکاران خود در کتابخانه و همچنین در جامعه دانشگاهی به اشتراک گذارد. بنابراین در کتابخانه‌‏ها نیز باید در استخدام نیروی انسانی به شخصیت آن‌ها توجه شود؛ زیرا همان‌طور که مشخص شد، شخصیت کتابداران بر مهارت‏‌های مدیریت دانش شخصی آن‌ها تأثیر دارد. همچنین برای دستیابی به شایستگی‏‌های سازمانی مطلوب باید مهارت‏‌های مدیریت دانش شخصی کارکنان کتابخانه را تقویت کرد.

مدیریت دانش, مدیریت دانش شخصی, ویژگی‫های روان‫شناختی, شخصیت