علی جلالی دیزجی - دانشگاه علامه طباطبائی
حمدالله خادمی حسن پور - دانشگاه علامه طباطبائی
گلنسا گلینی مقدم - دانشگاه علامه طباطبائی

هدف: هدف این پژوهش تبیین گرایش موضوعی مطالعه غیردرسی کاربران عضو کتابخانه‌های عمومی منطقه 18 و 19 شهر تهران است. روش/رویکرد: این پژوهش، توصیفی بوده و با رویکرد کمی و با تحلیل داده­های ثبت شده در بخش امانت کتابخانه انجام شده و از داده­های نرم­افزارکتابخانه­ای سامان و پرونده کتاب­های امانت رفته استفاده شده است. جامعۀ آماری این پژوهش را کاربران عضو کتابخانه‌های عمومی مناطق 18 و 19 تهران و همچنین کتاب‌های امانت رفته توسط آنان تشکیل می‌دهند. تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم­افزار SPSS انجام شده است. یافته­ها: یافته­ها نشان داد کتاب­های رده ادبیات (شعر و داستان) با فراوانی 5532 مورد، و رده زبان با 507 مورد امانت، به ترتیب بیشترین و کمترین مقدار امانت را در کتابخانه عمومی منطقه ۱۸ داشته است. همچنین در کتابخانه‌های عمومی منطقه 19 رده ادبیات (شعر و داستان ) با فراوانی 7740 مورد امانت، بیشترین و رده زبان با 472 مورد، کمترین امانت را به خود اختصاص داده‌اند. علاوه بر این، در هر دو منطقه 18 و 19 دختران کتاب­های با ژانر موضوعی عاشقانه، علمی، طنز و سرگرمی، و مذهبی را بیشتر مطالعه می­کنند و پسران به ترتیب کتاب­های علمی، طنز و سرگرمی و شعر، ماجراجویانه و جنایی می­خوانند. بحث و نتیجه­گیری: نتایج پژوهش نشان داد بین گرایش‌های مطالعه کاربران عضو کتابخانه‌های عمومی منطقه 18 و 19 تهران با توزیع موضوعی کتاب­های موجود در همان کتابخانه‌ها تناسبی وجود ندارد که نیازمند توجه جدی از سوی متولیان کتابخانه است.  همچنین، بین گرایش‌های مطالعه در بین کاربران دختر و پسر عضو کتابخانه‌های عمومی منطقه 18 و 19 تهران تفاوت معنی‌داری وجود دارد و می­بایست در سیاست­های مجموعه­سازی این نکته مورد توجه قرار گیرد.

گرایش موضوعی, مطالعه غیردرسی, کاربران, امانت کتاب, کتابخانه‌های عمومی منطقه 18 و 19تهران