مهدیه بختیاری - هیات علمی گروه گداخت، پژوهشگاه علوم و فنون هسته ای، تهران، ایران
عفت یاحقی - هیات علمی گروه فیزیک، دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)، قزوین، ایران
علی بیگانه - کارشناس گروه پژوهشکده فیزیک و شتابگرها، پژوهشگاه علوم و فنون هسته ای، تهران، ایران
سیده مریم نوری دوگاهی - کارشناس گروه فیزیک، دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)، قزوین، ایران

پلاسمای حاصل از تخلیه الکتریکی به روش گلایدینگ یک پلاسمای غیرتعادلی است که کاربردهای زیادی در آزمایشگاه های تحقیقاتی و صنعتی دارد. پلاسمای گلایدینگ بسته به قدرت تخلیه و میزان جریان گاز میتواند پلاسمای حرارتی یا سرد باشد که همین امر به کاربردهای مختلف آن از جمله ضدعفونی کردن میوه و سبزیجات، از بین بردن گازهای آلاینده، افزایش رنگ پذیری سطوح پلاستیکی منجر میشود. پلاسما از یونها، الکترونهای پرانرژی، اشعه ی UV و گونه های اکسنده همچون رادیکالهای آزاد تشکیل شده است. در راکتورهای گلایدینگ یک تخلیه الکتریکی با ولتاژ بالا بین دو الکترود اعمال میشود. گونه های مختلف تولید شده در پلاسما از جمله الکترونهای پر انرژی عامل موثر در تخریب و تغییر ساختار اتمی الکترودهای مسی میباشند. تغییرات ساختار الکترودها در دراز مدت باعث تغییرات دما، چگالی و نوع گونه های تشکیل شونده در پلاسما خواهد شد. بنابراین لازم است جهت تعویض به موقع الکترودهای راکتور، میزان تغییرات ساختاری الکترودها در طی زمان ارزیابی شود. در این مقاله، تغییرات ساختار الکترودهای مسی به ضخامت 4 میلیمتر و طول موثر 10 سانتیمتر که در یک راکتور تحقیقاتی گلایدینگ آرک به مدت 80 ساعت برای ارزیابی اثر پلاسمای تولیدی در آلودگی زدایی از محصولات کشاورزی استفاده شده بود با روش طیف سنجی طولعمر نابودی پوزیترون به عنوان یک آزمون غیرمخرب مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج نشان میدهد که فاصله لایه ها در شبکه مسی تغییر کرده و فضای خالی میان شبکه های اتمی کمتر و تعداد آنها بیشتر شده است.

گلایدینگ آرک، پلاسمای غیرتعادلی، الکترود مسی، طیف نگاری عمر سنج پوزیترون.