بررسی تاثیر آموزش خود مراقبتی بر بیماران مبتلا به دیابت نوع 2

زمینه و هدف : بيماري ديابت به عنوان يكي از بيماري هاي شايع اختلال متابوليسم، از معضلات بهداشت عمومي در جهانمحسوب مي شود. مهم ترين عامل زمينه ساز مرگ ومير بيماران ديابتي عدم انجام خودمراقبتي مي باشد. مطالعه حاضر با هدفبررسي خودمراقبتي بيماران مبتلا به ديابت نوع دو انجام شد.مقدمه : بيماري ديابت از بيماري هاي مزمن نسبتا شايع در جهان است كه به طور متفاوتي تمام نژادها را درگير مي سازد. شيوعو بروز بيماري در بسياري از جوامع به ويژه در كشورهاي در حال توسعه رو به افزايش دارد. طي دهه هاي اخير، مطالعات همهگير شناختي (اپيدميولوژيک) متعددي درباره شيوع ديابت نوع 2 در كشور ايران به انجام رسيده و اين بيماري به سرعت درحال رشد است و تا سال 1419 بيش از 9 ميليون ايراني به اين بيماري مبتلا خواهند بود.مواد و روش ها : پژوهش حاضر مطالعه اي توصيفي تحليلي و به صورت مقطعي است كه بر روي 320 نفر از بيمارانديابتي نوع دو صورت گرفت .اين بيماران از مراجعان مراكز سلامت جامعو دانشگاه علوم پزشكي مشهد بودند كه شرطورودشان در اين پژوهش رضايت داشتن براي شركت در مطالعه و مبتلا بودن به ديابت بود. معيارهاي خروج از مطالعه نيزتكميل نكردن پرسش نامه ها و تمايل نداشتن به ادامو همكاري بود .نمونه گيري به روش تصادفي چندمرحله اي انجامشد؛ به اين صورت كه از ميان مراكز بهداشتي و درماني 4 مركز و از هر مركز 80 نفر به صورت تصادفي انتخاب شدند.نتایج : دامنة سني بيماران بين 36 تا 84 سال با ميانگين سني 56,7 بود و 60,9 درصداز بيماران زن ، 93,4 درصد متاهل22,5 درصد بيسواد و 10,3 درصد با تحصيلات دانشگاهي بودند. 60,3 درصد اضافه وزن، 48,4 درصد فشار خون و 9,4 درصد سابقه ،مصرف دخانيات داشتند. همچنين بر اساس نتايج پژوهش بين جنسيت، وضعيت تأهل، شغل، تحصيلات، نماية تودۀ بدني،فشارخون، سابقة مصرف دخانيات، نوع درمان، سابقة شركت در كلاس آموزشي، گروه هاي سني، سابقة ابتلا به ديابت، مدتمصرف دخانيات با خودمراقبتي ارتباط معني داري وجود ندارد.نتايج حاصل از مدل نهايي پيشگويي كننده هاي سازه هاي مدل شناختي اجتماعي بر انجام خودمراقبتي نشان داد كهبيشترين ميزان همبستگي مربوط به حيطة سازگاري عاطفي (ضريب بتا: 0/283) است كه همبستگي مثبت و معني داريبا خودمراقبتي دارد و بعد از آن حيطة غلبه بر موانع و خودتنظيمي با ضريب بتاي 0/236 و 0/141 نيز همبستگي مثبت و معني داري با خودمراقبتي دارد.نتیجه گیری: از اهداف عمدۀ علم آموزش بهداشت و ارتقاي سلامت، بهبود كيفيت واستانداردهاي زندگي با افزايشمشاركت آن ها در فعاليت هاي مرتبط با سلامت و آموزش خود مراقبتي به طور مستقيم و غيرمستقيم است .اين مهم با بهكارگيري روش هاي سلامتي، با انتخاب شيوه هاي صحيح زندگي و رفتارهاي سلامتي قابل دسترس است. كاربرد نتايجحاصل از اين پژوهش در حوزه هاي آموزش، پژوهش، باليني و در عرصة درمان بيماري مزمن ديابت قابل تأمل است.

Keywords:

خودمراقبتي , ديابت , تئوري شناختي اجتماعي , آموزش بهداشت