بررسی تطبیقی حیوانات اساطیری در شاهنامه ی فردوسی و رامایانای والمیكی

اسطوره را روايتي پيشاتاريخي از باورهاي كهن انسان در باره خود، آفريدگار، عالم طبيعت و ماوراي طبيعت دانسته اند كه با كاربست زباني رمزگونه و نمادين به تبيين آيين ها و قواعد اجتماعي و اخلاقي مي پردازد و جلوه هايي از فرهنگ يك ملّت را نمود مي دهد؛ هم از اين رو، اسطوره ها و باورهاي اساطيري خاستگاه هنر و آبشخور آفرينش هاي ادبي هستند و فرهنگ و تمدن هر ملّتي ريشه در اسطوره هاي آن ملّت دارد. بررسي ساختار روايي اسطوره، پژوهنده را به مولفه هايي گونه گون رهنمون مي شود؛ يكي از مولفه هاي برجسته در ساخت اساطير، بهره مندي از نمادها و تصاوير حيواني است. در اين ميان، بازجست اين موضوع مهم در ادبيات دو ملّت ايران و هند به واسطه ي اشتراكات فرهنگي، زباني، قومي ونژادي، كاري ارزشمند شمرده مي شود. در جهان اساطيري دو تمدن كهن ايران و هند مضامين مشترك و نمادها، نشانه ها و رمزهايي همسان وجود دارد. پژوهش پيش رو با فرض وجود مضامين مشترك ميان حماسه هاي ملي ايران وهند: شاهنامه فردوسي و راماياناي والميكي، به بررسي تطبيقي حيوانات اسطوره اي در اين دو اثر پرداخته است؛ رويكرد اين پژوهش تحليلي- تطبيقي است و به باور نگارندگان، هرگاه يك اثر ادبي در كنار اثري ديگر مورد ارزيابي و تطبيق قرار گيرد، معنايي عميق تر و دقيق تر را به نمايش مي گذارد .نتايج اين پژوهش حاكي از برخي همساني ها به واسطه ي اشتراكات فرهنگي- تمدني و برخي تفاوت ها به واسطه زيستبوم متفاوتي است كه فردوسي و والميكي در راستاي پردازش حماسه ها و داستان ها و نقش اساطيري حيوانات از آن بهره برده اند.

Keywords:

اسطوره , حماسه , حيوانات اساطيري , شاهنامه , رامايانا