حیدرعلی دهمرده - دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه زابل
مرضیه قاسمی - مربی دانشگاه زابل

حکیم ابوالقاسم فردوسی از سخنوران بزرگ ایران زمین است. کمتر کسی را می توان سراغ داشت که همانند این استاد بزرگ به جنبه های روان شناختی رفتار آدمی توجه کرده باشد، تا جایی که در جای اثر بزرگ فردوسی می توان شاهد جنبه های روان شناسی و حتی تحلیل های جدید این علم همانند فرافکنی، توجیه و دلیل تراشی بود. آنچه که در اثر استاد بزرگ قابل توجه است، توجه وجه عمیق و ژرف استاد به پیچیدگی ها و تضادهای روحی بشر است. که حتی با علم روان شناسی امروز برابری می کند. در این مقاله سعی شده است که یکی از مفاهیم علم روان شناسی یعنی فرافکنی را در اثر حکیم ابوالقاسم فردوسی و علت بوجود آمدن شاهنامه و همچنین در شخصیت سلطان محمود غزنوی را مورد نقد و بررسی قرار داد. این نکته نیز قابل توجه است که خودآگاهی و ناخودآگاه بودن در فرافکنی از توجه عمیق ابوالقاسم فردوسی دور نمانده است.

اسطوره و حماسه، شاهنامه، فرافکنی، تقدیر، فردوسی، محمود غزنوی