محسن ذوالفقاری - عضو هیئت علمی و استاد دانشگاه اراک
حانیه روحانی نژاد - دانشجوی دکتری دانشگاه اراک

پژوهش حاضر در زمينه ادبيات و اسطوره شناسی تطبيقی انجام گرفته است. این جستار به مطالعه و مقایسه دو شخصیت با ملیت متفاوت اما ویژگی های مشابه پرداخته است. گردآفريد با گردآفرين يکی از زنان جسور و فرزانه اساطير ايران است؛ که در شاهنامه و نقالی ها ويژگی های پهلوانی برجسته ای به او نسبت داده اند. او از معدود زنانی است که فردوسی او را به جنگاوری می ستايد. آرتميس نيز در اساطير يونان ايزدبانوی شکار، حيات وحش، بکارت، ماه و حاصلخيزی است. او يکی از الهه های باکره و مظهر پاکدامنی المپ به شمار میرود. گوزن و زربين برايش مقدس بودند. نگارنده در اين پژوهش بر اساس اصول مکتب آمريکايی ادبيات تطبيقی اين دو شخصيت را مقايسه کرده است. نتيجه مطالعات نشان می دهد که اين دو دارای صفات و ويژگی های مشترک بسياری هستند. برای نمونه میتوان به دختر بودن، مهارت شگفت آور هر دو در تير اندازی باکمان، برگزيدن لباس و ظاهر مردانه، پيشگامی در عشق، داشتن پدری مقتدر و حضور در جنگ اشاره نمود. بنابراين براساس نظريات استراوس و يونگ می توان گفت شباهت های اين دو شخصيت در اساطير ايران و يونان در ساختار مشترک اساطير دو ملت و ناخودآگاه جمعی مشترک ريشه داشته و منجر به ادبيات مشترک شده است. به نظر می رسد تفاوت های ظاهری و جزييات اين دو داستان که عمدتا نتيجه بستر فرهنگی است، به قدری عميق نباشد که سرچشمه های مشترک اين دو داستان را ناديده بگيريم.

ادبيات تطبيقی، اسطوره، حماسه، گردآفريد، آرتميس