دردها و شکوائیه های اجتماعی و فرهنگی در دیوان قصاید و غزلیات عماد فقیه کرمانی

آثار ادبی به ویژه شعرِ شاعران، بازتابی از اوضاع اجتماعی و فرهنگی عصر آنهاست. از آنجا که هنرمندان دیده­ای تیزبین و اندیشه ه­ای ژرف­نگر دارند، با دقّت بیشتری اوضاع جامعه را کنکاش کرده و نابسامانی ­های آن را در اثر خود جلوه­گر می‌سازند. در ادب فارسی بیان این کمبودها، نابسامانی­ها و نارضایتی­ ها را «شکوائیه» نامیده­اند. این نوع شعر به‌خصوص در ادبیات فارسی جایگاه قابل توجّهی دارد. عماد فقیه کرمانی از شاعران برجسته قرن هشتم هجری است که اشعار زیبایی در قالب قصیده و غزل دارد. بررسی «شکوائیه» به عنوان یک مضمون در آثار وی می‌تواند نقش مهمی در بازشناسی وضعیت اجتماعی این دوره داشته باشد. این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر داده‌های کتابخانه‌ای انجام شده است. یافته‌های پژوهش حاکی از این است که در دیوان عماد فقیه کرمانی، شاعر به طرز هنرمندانه، این شکوائیه­ها را مطرح کرده و از اوضاع جامعۀ زمان خود، انتقاد کرده است. با تأمّل در شکوائیه­های عماد فقیه می­توان به این موضوع پی برد که اوضاع سیاسی حاکم بر عصر شاعر، بیشترین عامل نارضایتی او بوده است. این نارضایتی با مضامینی چون خوار بودن درویشان و نیازمندان، احساس بی‌ارزشی، حقارت فضل و هنر، انتقاد از ساختار و کارگزاران سیاسی بازتاب یافته است. اهداف پژوهش 1.آشنایی با جایگاه شکوائیه‌های اجتماعی و فرهنگی در شعر فارسی. 2. بررسی بازتاب شکوائیه‌های اجتماعی و فرهنگی عماد فقیه کرمانی در دیوان او. سؤالات پژوهش 1.شکوائیه‌های اجتماعی و فرهنگی در محتوای شعر فارسی چه سهمی داشته است؟ 2. شکوائیه‌های اجتماعی و فرهنگی عماد فقیه کرمانی چه بازتابی در دیوان او داشته است؟

Keywords:

عماد فقیه کرمانی , شکوائیه های اجتماعی و فرهنگی , دیوان شعر