شاخصه‌های پیکرنگاری درباری در نسخه چاپ سنگی هزار و یک شب دوره قاجار

هنر دوره قاجار با بهره ­گیری از سنت­های پیشین و نگاهی به ناتورالیسم غربی و ادب­ پروری حکام این دوره، خصوصیات نوینی را وارد عرصه مجلس­آرایی کرد ه است.  از این خصوصیات می­توان به  چهره ­پردازی، منظره پردازی و پرسپکتیو و پیکرنگاری درباری اشاره کرد. این شیوه با دارا بودن این مؤلفه ­ها به سبکی جدید در نقاشی تبدیل شد. رویکردهای آن براساس میزان درک زیبایی­شناسی قاجاریه شکل گرفت. پس از ورود صنعت چاپ، مصورسازی به روش چاپ سنگی همسو با پیکرنگاری درباری ادامه یافت. یکی از آثاری که در این دوره با چاپ سنگی مورد نسخه ­برداری قرار گرفت کتاب هزار و یک شب  است. این کتاب که مجموعه داستان­هایی با مضامین تغزلی، حماسی و عامیانه را در بردارد،  پیوستگی نزدیکی با فرهنگ و جهان ­بینی اساطیری و ادبیات غنایی دارد. مسئله ­ای که اینجا مطرح می­گردد میزان تأثیرپذیری بازآفرینی این نسخه چاپی و پیکرنگاری موجود در آن  از نقاشی و هنر رایج در دوره قاجار است.  این پژوهش با روش توصیفی و تحلیلی و با تکیه بر داده­ های کتابخانه ­ای انجام شده است. یافته ­های پژوهش حاکی از این است که نسخه چاپ سنگی هزار و یک شب اثر میرزا علیقلی خوئی، با مکاشفه­ای بین تجربیات سنتی و رهیافت ­های نوین شیوه جدیدی در مجلس ­آرایی قاجار ارائه کرده است. اهداف پژوهش 1. بررسی نقش و تأثیر نقاشی­های درباری در نسخه چاپ سنگی هزار و یک شب دوره قاجار 1.واکاوی شاخصه‌های پیکرنگاری در نسخه چاپ سنگی هزار و یک شب سؤالات پژوهش 1.میزان تأثیر­پذیری علیقلی خوئی، نویسنده  نسخه هزار یک شب دوره قاجار از نقاشی درباری تا چه حدی بوده است؟ 2. پیکرنگاری در نسخه چاپ سنگی هزار و یک شب دوره قاجار اثر میرزا علیقلی خوئی چه شاخصه‌هایی دارد؟ 1- آیا شرایط اجتماعی و سیاسی قاجاریه زمینه تولید نسخه چاپ سنگی با مضمون هزار و یک شب را دارا بود؟ 2- آیا میرزا علیقلی خوئی در ترسیم صحنه‌ها از سبک پیکرنگاری درباری الهام گرفته است؟ 3- میزان تاثیر‌پذیری علیقلی خوئی از نقاشی درباری تا چه حدی بوده است ؟

Keywords:

نسخه چاپ سنگی هزار و یک شب , میرزا علیقلی خوئی , دوره قاجار , پیکرنگاری