تصویر سازی منظومه های غنایی در تطبیق با نگاره های خمسه شاه طهماسبی ( با تاکید بر چهار منظومه: سلیم و سلمی، فیروز و نسرین, نل و دمن, ناز و نیاز)

شعر به عنوان نوعی آفرینش ادبی و هنری، ترکیبی از عناصر مختلف است. خیال ­انگیزی و تصویرسازی از ابعاد مهم شعر محسوب می­شود. عناصر خیال در شعر نقش مهمی در زیبایی و ماندگاری شعر دارد. در این میان اشعار غنایی از جمله اشعاری هستند که تصویرسازی در آن­ها به­ صورت برجسته ­ای قابل مشاهده است. شعر غنایی بازتاب احساسات و عواطف شخصی شاعر است. برخی آثار ادبی چون خمسه نظامی که در دوره صفویه نسخه ­برداری شده­اند نیز بازتابی از عناصر تصویرسازی و خیال ­انگیزی است. بررسی انعکاس تصویرسازی در اشعار منظومه­ های غنایی با نگاره های خمسه شاه طهماسبی می­تواند روشنگر ارتباط عمیق شعر و نقاشی باشد. این پژوهش با روش توصیفی و تحلیلی در صدد بررسی صور خیال و تصویرسازی در منظومه ­هایی چون نسرین و فیروز، سلیم و سلمی، نل و دمن، ناز و نیاز است. یافته ­های پژوهش حاکی از حضور عمیق تصویرسازی و خیال انگیزی در این منظومه­ هاست. به­کارگیری صنعت بلاغی، سبک و نوآوری تصویرسازی در تمامی منظومه ­ها تقریباً به صورت یکسانی است اما سبک تصویرسازی داستان «نل و دمن» در بین راه تغییر جهت داده است. بیشترین ملاک به­کار رفته در صورخیال و تصویرسازی این چند منظومه بر محورهای چون هجران، ارتباط و اطلاع­رسانی، طبقه اجتماعی، جایگاه معشوق، گفتار و مکالمه، وصال، افلاک و عناصر طبیعی می­باشد. در نگاره­ های خمسه شاه طهماسبی نیز عنصر تخیّل و تصویرسازی چون هجران، معشوق، گفتار و عناصر طبیعی به روشنی دیده می­شود. اهداف پژوهش 1.جایگاه تصویرسازی و خیال­انگیزی در منظومه ­های سلیم و سلمی، فیروز و نسرین، نل و دمن، ناز و نیاز. 2.بررسی تطبیقی عناصر تصویرسازی و خیال ­انگیزی در منظومه غنایی با نگاره­های خمسه شاه طهماسبی. سؤالات پژوهش 1.تصویرسازی و خیال ­انگیزی چه تأثیری و نقشی در منظومه­ های سلیم و سلمی، فیروز و نسرین، نل و دمن، ناز و نیاز دارد؟ 2. عناصر تصویرسازی و خیال ­انگیزی در منظومه­ های غنایی چون سلیم و سلمی، فیروز و نسرین، نل و دمن، ناز و نیاز با نگاره ­های خمسه شاه طهماسبی چه شباهت­ هایی دارد؟

Keywords:

تصویرسازی , خیال انگیزی , منظومه های غنایی , نگاره های خمسه شاه طهماسبی