تحلیل عناصر معماری مسجد امام اصفهان بر پایه نظریه نشانه‌شناسی امبرتو اکو

معماری همانند دیگر پدیده‌های فرهنگی، به عنوان نظامی از نشانه‌ها منبعی برای مطالعات نشانه‌شناسی به شمار می‌رود. از آن‌جایی که اصولاً معماری نه برای برقراری ارتباط بلکه برای آن که کارکردی را عملی سازد به وجود می‌آید، برای نشانه‌شناسی موردی خاص و چالش‌برانگیز به شمار می‌رود. امبرتو اکو با در نظر گرفتن این مهم، نظریه نشانه‌شناسی معماری خود را مطرح کرده است. داده‌های این پژوهش به روش اسنادی گردآوری شده‌ و به شیوه کیفی و تحلیل محتوا مورد بررسی قرار گرفته­ اند. یافته ­های پژوهش حاکی از این است که ارتباط میان فرم و کارکرد و دست‌یابی به لایه‌های چندگانه‌ی معنایی در این بنا بر اساس نظریه‌ی معماری اکو که در آن معانی ضمنی هم‌راستا با کارکردهای ثانویه قرار می‌گیرند، قابل تبیین است. بدین ترتیب جستار حاضر سعی دارد در راستای اثبات فرضیه خود مبنی بر تعلق معانی نمادین به کارکردهای ثانویه، از ظرفیت نظریه اکو در پاسخ به چالش میان عناصر ظاهری و باطنی در معماری اسلامی استفاده کرده و چهارچوبی تحلیلی فراتر از دیدگاه‌های تک وجهی ارائه کند. اهداف پژوهش 1. تبیین معانی نمادین و باطنی مسجد امام اصفهان. 2.ارائه خوانشی نشانه­ شناختی از معانی نمادین و باطنی مسجد امام اصفهان در پرتو اندیشه‌های امبرتو اکو. سؤالات پژوهش 1.معانی نمادین و باطنی چه نقشی در معماری مسجد امام اصفهان دارند؟ 2. چگونه می­توان خوانشی نشانه­ شناختی از مسجد امام اصفهان ارائه کرد؟

Keywords:

عناصر معماری , مسجد امام اصفهان , نظریه نشانه‌شناسی امبرتو اکو