باقر دشتی میاب - دیپلم علوم تجربی و مدیر مسئول انتشارات اساتید دانشگاه

شهر مجموعه تجسم یافته و تبلور فضایی ایفاي نقش هاي اساسی انسان در محیط جغرافیایی است که به تناسب امکانات، بضاعت فرهنگی و سلیقه هاي فردي شکل گرفته و توسعه می پذیرد (مظفري و اولی زاده، 1:1387). توسعه شهري در سیر رو به تکامل خود از زمان شروع تا به امروز داراي روند نسبتاً متعادلی بود. به طوري که در اکثر فضاهاي شهري همه عناصر شهري داراي یک همگونی و سازگاري خارق العاده با یکدیگر بوده اند (حسینی و سلیمانی مقدم 29:1385-28). اما تحولات فرهنگی/ اجتماعی و اقتصادي قرن 19 و 20 متأثر از مدرنیسم، گسترش سریع شهرها و پیدایش کلان شهرها را موجب شده و تغییرات بنیادي را در ساختار و سازمان فضایی/ کالبدي آنها به وجود آورده است (زیاري، 151:1382)؛ لذا در اثر رشد فزاینده شهرها، گسترش فیزیکی شهر به مناطق پیرامون و همچنین افزایش تراکم و انباشتگی در درون شهرها اجتناب ناپذیر خواهد بود (پناهی و زیاري، 2:1388-1). این نوع رشد شهري مشکلات جدي و بی شماري در پی خواهد داشت (شوگیل 43:1382). به همین دلیل توجه به فرم فضایی پایدار به عنوان یک ضرورت اساسی در برنامه هاي توسعه شهري حاکی از اهمیت این موضوع در تقویت جبهه هاي اجتماعی و کالبدي شهر دارد (حسین زاده دلیر و هوشیار 213:1385). بررسی روند موجود و پیش بینی هاي حاصل از آن نشان می دهد که با ورود به هزاره سوم بیش از نیمی از جمعیت جهان در نواحی شهري ساکن خواهند بود، یعنی جایی که بیشترین منابع مصرف و بیشترین ضایعات و آلودگی ها تولید می شود (مثنوي، 90:1382).

توسعه پایدار، برنامه ریزي، مدیریت شهري