منصور حیدری - دانشیار گروه معارف اسلامی، دانشگاه علوم پزشکی ابن سینا، همدان، ایران

رفرم در کشورهای مسلمان از ابتدای حضور استعمارگران در این جوامع، مورد توجه بسیاری از افراد بوده است. بعضی از این شخصیت ها در این راه موفق به شناخت آسیب های جوامع اسلامی شدند و راهکارهایی ارائه دادند که ما در این پژوهش توصییه ها و راهکارهای یکی از بنیان گذاران این جنبش یعنی سیدجمال الدین اسدآبادی را مورد بررسی و تحلیل قرار می دهیم. سیدجمال فرزند دورۀ تحولات عمیق در حیات و اندیشه بشر بود، در نتیجه «دگرگونی جامعه» برای او مو ضوعی آشنا بود. علاوه بر این مسافرت های وی به مناطق مختلف شرق و غرب (و آ شنایی با آراء و مکاتب نوین) وی را متوجه فاصله عظیم میان غرب پیشرفته کرد، و سبب شد تا ذهن نقاد و روح بی قرار او به دنبا کشف علت های رکود و ترقی جوامع مسلمان و عقب مانده و راه اصلاح و نجات شرق اسلامی برآید. از این رو، در این پژوهش با استفاده از شیوه توصیفی- تحلیلی می کوشیم به این پرسش پاسخ دهیم که او چه روش ها و راهکارهایی را برای جبران عقب ماندگی جوامعمسلمان ارائه داده است.

سید جمال الدین اسدآبادی، جوامع اسلامی ، رفرم، راهکار .