علی اکبر کریمی باغبابوئیه - دانشگاه ازاد اسلامی واحد بم، حقوق جزا و جرم شناسی، دانشجو
محمدرضا صاحب جمعی - دانشگاه ارومیه ،فقه و حقوق اسلامی، دانشجو

از دیدگاه امام حسین (ع) یکیاز خصوصیات دشمنان اسلام کسب درآمد و نان حرام است. به طوری کهلقمه حرام باعث می شود که انسان در مقابل ولی خدا و امام زمان خویش بایستد، همچنانکه در واقعهعاشورا فرمودند: ملئت بطونهم من الحرام؛ شکم های آنها از حرام پُرشده است، مال حلال زمینه ترقیانسان را فراهم میآورد.کلاهبرداری که نمونه از تحصیل مال حرام است به معنای غصب مال غیر ازطریق توسل توام با سوءنیت به وسایل متقلبانه یا عملیات محیلانه است. اغلب مردم فکر می کنندشخصی که با دادن یک وعده واهی در قالب یک دروغ ساده، مال آنان را برده است، کلاهبردار محسوبمی شود، حال آن که صرفا گفتن یک دروغ ساده، نمی تواند مانور محیلانه تلقی شود. در جرم کلاهبرداری،متقلبانه محسوب شدن وسایلی که مجرم از آنها برای بردن مال غیر بکار می برد، از شروط مهم تحققاین جرم است و وقوع این جرم متضمن برخی مانورهای محیلانه است. اثبات توسل متهم به وسایل وصحنه سازی های متقلبانه بر عهده مقام قضایی است. وجود رابطه مستقیم و اگاهانه بین توسل به وسایلمحیلانه با اغفال قربانی و بردن مال وی از شروط اصلی تحقق جرم کلاهبرداری محسوب می شود. قانوناتوسل به وسایل محیلانه باید مقدم بر تحصیل مال بوده و باید برای تحصیل مال صورت گیرد.

مانور محیلانه، فریب علیه اموال، مال حرام