پروین مهرعلیان - دانشجوی کارشناسی ارشد علوم سیاسی پیام نور
محمد موسوی - دانشیار علوم سیاسی دانشگاه پیام نور
فریبرز محرم خانی - استادیار علوم سیاسی دانشگاه پیام نور

موج دوم و سوم مهاجرت اتباع افغانستان به ایران با با گسترش سیطره طالبان كه هم چنان بر اقتدار خشونت آمیز خود در شرقو غرب افغانستان می افزود، تشدید شد. قدرت نرم به مثابه یکی از اركان سیاست بین الملل در عصر حاضر جایگاه رفیعی یافتهاست، به گونه ای كه سیاستمداران برای دستیابی به آن تلاش زیادی دارند ، علت این امر را می توان در كارآمدی و موفقیت قدرتنرم نسبت به اشکال كلاسیک قدرت (قدرت سخت و برهنه) جستجو كرد. جمهوری اسلامی ایران نیز همانند واحدهای سیاسی،نیازمند بازشناسانی، تقویت و كاربست قدرت نرم است تا به این وسیله توان قدرت ملی خویش را ارتقاء بخشد. یکی از كشورهاییكه ایران در آن دارای منابع متنوع قدرت نرم است، افغانستان می باشد. وجود مهاجرین افغانستان در ایران ضریب نفوذ و قدرتنرم ایران را در كشور افغانستان افزایش داده است. مولفه های قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران همچون: فرهنگ، رعایت اخلاق،اجرای عدالت و استقرا ایران در مركز جهان اسلام در این راستا نقش بسیار مهمی را ایفا نمودهاند. نتایج این پژوهش نشان دادكه قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران در منطقه از دو بعد نظری وعملی در تاثیرگذاری آن بر مهاجران افغانستانی نقش داشتهاست. از دیدگاه نظری می توان به جایگاه مهم و تأثیرگذار ایران در منطقه، پراكندگی زبان و ادبیات فارسی در منطقه، نفوذروحانیت و مرجعیت ایران در میان شیعیان منطقه، جایگاه ممتاز انقلاب و رهبری نهضت در منطقه، مقبولیت ذهنی شعارها وآرمان های انقلاب و نمادهای تشیع، پراكندگی ایرانیان و پیروان تشیع در منطقه، جاذبه های ملی و مذهبی (سیاحتی- زیارتی)ایران و فرهنگ انعطافپذیر ایران اشاره كرد. از بعد عملی به گرایش به دین و معنویت گرایی، تغییر و تحول در نظریه های انقلابو احیای هویت اسلامی در راستای بازسازی تمدن اسلامی در نظر گرفت.

قدرت نرم، افغانستان، مهاجرت، فرهنگ