علی سترگ - گروه حقوق، واحد یاسوج ، دانشگاه آزاد اسلامی،یاسوج، ایران
محمدمهدی صالحی طیبلو - گروه حقوق، واحد یاسوج ، دانشگاه آزاد اسلامی،یاسوج، ایران

تفهیم اتهام یکی از حقوق متهم است که ضامن عادلانه بودن فرایند دادرسی است. دادرسی عادلانهوقتی میسر میشود که متهم بتواند به درستی و با تمام امکانات از خود دفاع کند و این ممکن نیستمگر آن که از موضوع یا موضوعهای اتهام وارده و دلایل آن اطلاع کامل داشته باشد. تفهیم اتهام بهدلیل اهمیت وافری که دارد مورد توجه اعلامیههای حقوق بشر و قوانین اساسی و حتی عادی اکثرکشورها قرار گرفته است. بند 2 ماده 9 میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی مقرر می دارد: «هرکسدستگیر می شود باید در موقع دستگیر شدن از جهات آن مطلع شود و در اسرع وقت اخطاری هایدایر به هرگونه اتهامی که به او نسبت داده می شود دریافت دارد». در ایران نیز طبق اصل 32 قانون اساسی: «در صورت بازداشت، موضوع اتهام باید با ذکر دلایل بلافاصله کتباً به متهم ابلاغ و تفهیم شود و حداکثر ظرف مدت 24 ساعت پرونده مقدماتی به مراجع قضایی ارسال و مقدمات محاکمهدر اسرع وقت فراهم شود. متخلف از این اصل طبق قانون مجازات می شود». مدلول این اصل درمواد 24 و 129 ق.آ.د.ک نیز آمده است. در این نوشتار که از روش توصیفی- تحلیلی استفاده شدهاست، به بررسی جایگاه تفهیم اتهام، ارتباط تفهیم اتهام با اصول کلی حقوق کیفری و وظایف دستاندرکاران عدالت کیفری در زمینه تفهیم اتهام و دادرسی عادلانه خواهیم پرداخت.

حقوق متهم، ضابطین دادگستری، تفهیم اتهام، دادرسی عادلانه