امیر سماواتی پیروز - عضو هیئت علمی و استادیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرج
حسن بیگدلی - کارشناس ارشد جزا و جرم شناسی دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرج

ضرورت حفاظت و صیانت از هر حکومتی ایجاب می کند که حاکمیت آن، به جرم انگاری بر علیه معاندان و مخالفان آن برآید. یکی از این مواردی که در هر جامعه و به مقتضیات زمان خود همواره با انگیزه های مختلف انجام می شد. فعالیتی بنام تبلیغ علیه حاکمیت (نظام) بود. این نوع از رفتار در ادوار گذشته با توسل به طرق گوناگون مانند نطق در یک جمع کوچک یا بزرگ، پخش شب نامه و ... انجام می شد که با گذشت زمان و گسترش فناوری های الکترونیکی به وجود آمدن فضای مجازی و برنامه های اجتماعی، مرتکبین این رفتارها از سیستم های سنتی به سیستم های نوینی همچون شبکه های اجتماعی با چندین میلیون کاربر روی آورده اند. برنامه هایی که دیگر سختی و محدودیت زمانی و مکانی قبل و خطر دستگیری را برای مرتکب نداشت. قانون گذار برای حفظ کلیت نظام جمهوری اسلامی ایران اقدام به جرم انگاری آن در ماده ی 500 قانون مجازات اسلامی (بخش تعزیرت) نمود و چنین عمل مجرمانه ای را با شرایطی مانند استمرار در رفتار واجد وصف مجرمانه، از زمره جرایم غیر قابل گذشت و مطلق دانسته است که توسط هر شخص حقیقی و حقوقی داخلی و خارجی قابل انجام است و به صرف داشتن سوء نیت عام قابل تحقق است. همین امر موجب شد تا به جهت ضرورت انجام تحقیق، سعی در بررسی این جرم در فضای مجازی را داشته و به این سوالات با توسل به روش توصیفی و تحلیلی پایخ دهیم که آیا ممکن است این جرم در فضای مجازی رخ دهد و چه عواملی می تواند از بروز آن جلوگیری نماید.

تبلیغ، نظام، فعالیت، فضای مجازی