ندا شرفی - دانشجوی کارشناسی ارشد زمین شناسی زیست محیطی، دانشکده علوم دانشگاه فردوسی مشهد ایران
محمدحسین محمودی قرائی - گروه زمین شناسی دانشکده علوم دانشگاه فردوسی مشهد ایران
علی مخدومی - گروه زیست شناسی دانشکده علوم دانشگاه فردوسی مشهد ایران
حسین احمدزاده - گروه شیمی دانشگاه علوم دانشگاه فردوسی مشهد ایران

بررسی کیفیت منابع اب و منشأیابی عوامل تغییردهنده ی کیفیت، در مناطق خشک و نیمه خشک گامی مهم در امر مدیریت منابع اب است. در این مطالعه، بررسی ژئوشیمیایی یون های غالب و ارتباط آن ها با ایزوتوپ های پایدار H2,O18 جهت تعیین منشأ شوری آب ها انجام شد. تعداد 8 نمونه آب زیرزمینی از چاه های کشاورزی دشت چناران برای تعیین غلظت آنیون ها HCO3-,CO(2-,3)SO(2-,4),C1- کاتیون ها Ca2+,Mg2+,Na+,k+ و مقادیر ایزوتوپی δ18O,δ2H برداشت شد. مقادیر پارامترهای هدایت الکتریکی EC، دما و PH هنگام نمونه برداری اندازه گیری شد. مقادیر EC از 575 تا 5620 میکروزیمنس بر سانتی متر متغیر بود و نشان داد که برخی از منابع آب جهت آبیاری نامناسب هستند. براساس نمودار پایپر Piper ترکیب شمیایی آب ها منیزیم/ کلسیم ـ بی کربناته و کلسیم / منیزیم ـ کلره است. نمودار گیس Gibbs نشان داد که برهمکنش بین اب و سنگ و تبخیر از عوامل اصلی کنترل کننده ی شیمی آب های منطقه هستند. با توجه به تغییرات مقادیر ایزوتوپیδ18,δ2H می توان گفت که شوری آب های زیرزمینی دشت چناران، متأثر از فرآیندهای تبخیر، انحلال کانی های تبخیری و همچنین زهاب های شور برگشتی کشاورزی است.

اب زیرزمینی، ژئوشیمی، منشأ شوری، ایزوتوپ پایدار اکسیژن، دوتریوم