سجاد اسماعیلی - گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)

مهارت شنیداری به دلیل نقش ویژة آن در یادگیری زبان، یکی از مهارت‌های زبانی بنیادین تلقی می‌شود. آموزش این مهارت در سطوح مقدماتی، میانی و پیشرفته ضرورتی انکار ناشدنی است؛ زیرا زبان‌آموز باید پیش از آموختن مهارت‌های گفتن، خواندن و نوشتن، توانش در مهارت شنیدن را کسب کند. به کارگیری کتاب آموزشی استاندارد در کلاس‌های آموزش زبان، در کنار سایر ارکان یادگیری، نقش بسزایی در تقویت مهارت شنیداری زبان‌آموزان دارد. در همین راستا، این جستار بر آن است تا با استفاده از روش توصیفی - تحلیلی و با مراجعه به مبانی آموزش زبان خارجی به بایسته‌های کیفی تهیة کتاب آموزش مهارت شنیداری دست یابد و سپس بر پایة همین بایسته‌ها، با استفاده از روش تحلیل محتوا، یکی از کتاب‌های مربوط به تقویت مهارت شنیداری به نام تعلّم اللغةالعربیة عبر الشاشة اثر علی اصغر یاری (1398) را بررسی کند. طبق برخی از یافته‌های این جستار، تأکید بر انواع شنیدن، توجه به رویکرد آموزشی مشخص، تمرکز بر فرایندهای شنیداری و توجه به شاخص‌های کیفی متن شنیداری از مهم‌ترین بایسته‌های کیفی کتاب آموزشی مهارت شنیداری به شمار می‌رود. نتایج تحلیل محتوای کتاب تعلّم اللغةالعربیة عبر الشاشة نیز نشان داد که گرچه شاخص‌های کیفی متن شنیداری کتاب متناسب با عربی‌آموزان مبتدی است، اما محتوا و تمرین‌های آن به هیچ‌یک از بایسته‌های کیفی محتوای کتاب آموزش مهارت شنیداری پایبند نبوده و فقط به زیرنویسی کامل برای کارتون «بائع الحلیب» اکتفا شده است.

آموزش زبان عربی, مهارت شنیداری, تعلّم اللغة العربیة عبر الشاشة