عادل مظلومی - گروه مدیریت آموزشی، واحد تنکابن، دانشگاه آزاد اسلامی، تنکابن، ایران.
علی خلخالی - گروه مدیریت آموزشی، واحد تنکابن، دانشگاه آزاد اسلامی تنکابن، ایران.
زهره شکیبایی - گروه مدیریت آموزشی، واحدتنکابن، دانشگاه آزاداسلامی، تنکابن، ایران.

هدف مقالة حاضر بازشناسی روندهای مفهومی دانش مدیریت آموزشی در ایران بر مبنای بررسی وضعیت متون تولیدی در این دانش است. رویکرد روش‌شناختی این پژوهش، کیفی از نوع کتاب‌شناسی تطبیقی و انتقادی موضوعی بوده و جامعة پژوهش آن، کتاب‌های نمایه‌شده در کتابخانة ملی ایران، طی 60 سال اخیر، با کلیدواژه‌های اصلی و مستقیم مدیریت آموزشی، رهبری آموزشی و مدیریت مدرسه تشکیل یافته است. پس از چهار مرحله غربال‌گری هدفمند، 28 کتاب (16 کتاب تألیفی و 12 کتاب ترجمه‌ای)، برای نمونة پژوهش تفکیک شدند. سپس بر اساس سنت مطالعات کتاب‌شناسی، پس از خوانش و فیش‌برداری انتقادی از کتاب‌های نمونه، داده‌ها دسته‌بندی‌وتحلیل، و مفاهیم اصلی استنتاج شده و نیز با استفاده از نظرات متخصصان، مفاهیم مرتباً اعتبار‌یابی شدند. نتایج نشان دادند که در متون تألیفی، نوعی غلبة مطلق «مدیریت‌گرایی و سازمان‌گرایی انتزاعی» در رویکرد به دانش مدیریت آموزشی در ایران حاکم است؛ اما در متون ترجمه‌ای، دانش مدیریت آموزشی، به جهان واقعی «تربیت مدرسه‌ای» نزدیک‌تر شده است. همچنین طبق این نتایج در متون تألیفی مرتبط با دانش مدیریت آموزشی در ایران، به دلیل نبود چارچوب مفهومی منسجم‌کنندة درون‌رشته‌ای، اعتبارزدایی و آشفتگی گسترده‌ای در این دانش رخ داده است.

دانش مدیریت آموزشی, کتاب‌شناسی تطبیقی و انتقادی موضوعی, متون تألیفی و ترجمه‌ای