سعید خانی - استادیار جامعهشناسی، دانشگاه کردستان
حسین دانش مهر - استادیار جامعه شناسی، دانشگاه کردستان

در استان‏های مختلف ایران، تحولات ساختار سنی جمعیت تقریباً به‏طور مشابه به ظهور جمعیتی منجر شده است که در سن فعالیت اقتصادی قرار دارند؛ پدیده‏های جمعیتی آینده را رقم می‏زنند و برای مشارکت در فرایند توسعه، مستلزم تقویت سرمایه‌ی انسانی هستند. پژوهش حاضر، با رویکرد توصیفی- تحلیلی، و تحلیل ثانویه داده‏های مربوط به 10 استان مختلف کشور انجام گرفت؛ تا نشان دهد که وضعیت شاخص‏های سرمایه‌ی انسانی چگونه است. نتایج مطالعه نشان می‏دهد که علاوه بر توسعه‏نیافتگی برخی از استان‏ها (همچون سیستان‏وبلوچستان، کردستان و لرستان)، از نظر شاخص‏های سرمایه‌ی انسانی در ابعاد آموزش، سلامت، نیروی کار و اشتغال، و محیط توانمندساز، پراکندگی‏های استانی چشمگیری هم وجود دارد و شاخص‏های سرمایه‌ی انسانی در برخی از استان‏های توسعه‏یافته (همچون؛ اصفهان، سمنان، آذربایجان شرقی، و مازندران) انباشته‏تر است. این نتایج لزوم توجه به تقویت سرمایه‌ی انسانی جمعیت بالقوه فعال در استان‏ها و مناطق کم‏برخوردار و مرزی از یک طرف، و درگیر کردن آنان در فرایند توسعه با هدف ماندگاری جمعیت جوان و ارتقای شاخص‏های توسعه تا حد استان‏های توسعه‏یافته و نیز افزایش کیفیت جمعیت برای تداوم فرایندهای جمعیتی در آینده را از طرف دیگر برجسته می‎سازد

تحولات جمعیتی, پویایی ساختار سنی, جمعیت ایران, سرمایه‌ی انسانی, تفاوت‏های استانی