مرضیه اله دادی - دانشگاه تبریز
یعقوب راعی - دانشگاه تبریز
بابک بحرینی نژاد - مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان
اکبر تقی زاده - دانشگاه تبریز

به منظور ارزیابی ویژگی‌های کمّی و کیفی علوفه کنگر فرنگی (Cynara scolymus L.) در مراحل مختلف رشدی، آزمایشی در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با 3 تکرار در ایستگاه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان طی سال‌های زراعی 1394-1393 و 1395-1394 به اجرا در آمد. تیمارها شامل برداشت علوفه در مراحل مختلف رشدی (مرحله رشد رویشی، گلدهی و ابتدای بذردهی) بودند. اندام هوایی گیاه در سال دوم رشد برداشت شد و پس از خشک شدن کامل نمونه­ها، عملکرد ماده خشک و برخی صفات کیفی مهم شامل قابلیت هضم ماده آلی، پروتئین خام، الیاف نامحلول در شوینده­های اسیدی، الیاف نامحلول در شوینده­های خنثی، خاکستر و عناصر معدنی شامل سدیم و پتاسیم اندازه­گیری شدند. بر اساس نتایج بدست آمده اثر برداشت در مراحل مختلف فنولوژیکی بر کلیه صفات مورد مطالعه معنی­دار بود. در سه مرحله زمانی مورد مطالعه بیشترین عملکرد ماده خشک مربوط به مرحله ابتدای بذردهی و کمترین آن متعلق به رشد رویشی بود. کیفیت علوفه در مرحله رویشی بیشتر از کیفیت علوفه در مراحل گلدهی و ابتدای بذردهی بود به‌طوری‌که پروتئین خام و قابلیت هضم ماده آلی بیشتر و الیاف نامحلول در شوینده­های اسیدی و الیاف نامحلول در شوینده­های خنثی در مرحله رویشی کمتر از سایر مراحل بود. درصد خاکستر و محتوای عناصر معدنی شامل سدیم و پتاسیم نیز در مرحله رشد رویشی بیشتر از مراحل گلدهی و ابتدای بذردهی بود. به طور کلی می­توان مرحله گلدهی را مناسبترین زمان برداشت علوفه کنگر فرنگی از لحاظ کمی و کیفی پیشنهاد نمود.

کنگر فرنگی, کیفیت علوفه, پروتئین خام, قابلیت هضم ماده آلی