اثرتنش باد تحت تأثیر سطوح مختلف کودهای شیمیایی و زیستی بر برخی صفات کمی چای ترش (Hibiscus sabdariffa L.)

چای ترش با نام علمی (Hibiscus sabdariffa L.) از خانواده پنیرکیان، گیاهی یکساله، دارویی و شاخه­دار می­باشد. به منظور بررسی اثر تنش باد بر ویژگی­های کمی چای ترش تحت تأثیر سطوح مختلف کودهای شیمیایی و زیستی آزمایشی به صورت کرت­های دو بار خرد شده در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زابل در سال94- 1393 اجرا شد. تیمارهای مورد بررسی شامل تنش باد در سه سطح تنش شدید، تنش ملایم و بدون تنش به عنوان عامل اصلی، عامل فرعی شامل کود شیمیایی با سه سطح فسفر، نیتروژن و NPK و عامل فرعی فرعی شامل کود زیستی با شش سطح نیتروکسین، سوپرنیتروپلاس، سوپربیوفسفات، فسفات بارور2، اسیدهیومیک، بیوسولفور بودند. در این تحقیق صفات ارتفاع بوته، تعداد شاخه فرعی در بوته، وزن­تر و وزن خشک اندام­های هوایی دربوته، تعداد غوزه در بوته، وزن­تر غوزه دربوته، عملکرد ترکاسبرگ و عملکرد خشک کاسبرگ، وزن هزار دانه، مورد اندازه­گیری قرار گرفتند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد که اثر تیمارهای تنش باد، کود شیمیایی و زیستی بر کلیه صفات مورد بررسی معنی­دار شد. بیشترین میزان ارتفاع بوته، وزن­تر و خشک اندام­های هوایی، تعداد غوزه در بوته، وزن­تر غوزه در بوته در تیمار بدون تنش باد و عملکرد تر کاسبرگ و عملکرد خشک کاسبرگ در تنش ملایم باد بدست آمد. بیشترین میزان ارتفاع بوته، وزن­تر خشک اندام­های هوایی، تعداد غوزه در بوته، وزن­تر غوزه در بوته، وزن هزار دانه، عملکرد تر کاسبرگ و عملکرد خشک کاسبرگ در تیمار کود شیمیایی نیتروژن حاصل شد. بیشترین تعداد شاخه­های فرعی در تیمار کود شیمیایی NPK به‌دست آمد. بیشترین میزان ارتفاع، تعداد شاخه­های فرعی در بوته و وزن­تر اندام هوایی به‌ترتیب در تیمار کود زیستی فسفات بارور 2 و بیوسولفور حاصل شد. بیشترین مقدار وزن­تر غوزه در بوته، عملکرد تر کاسبرگ و عملکرد خشک کاسبرگ و وزن هزار دانه در تیمار کود زیستی اسیدهیومیک حاصل شد. با توجه به ضرورت کشت گیاهان دارویی در نظام­های زراعی به نظر می­رسد که تلفیق کودهای شیمیایی و زیستی باعث افزایش عملکرد وکاهش اثرات تنش باد می­شود.

Keywords:

تنش باد , چای مکّی , کود زیستی , کود شیمیایی , گیاهان دارویی