سحر افضلی هرسینی - دانشگاه شیراز
محمد صادق تقی زاده - دانشگاه شیراز
علی بهپوری - دانشگاه شیراز
فرزانه فرامرزی - دانشگاه شیراز

به­منظور ارزیابی تأثیر کشت مخلوط ردیفی ارقام گندم (Triticum aestivum L.) بر تراکم، زیست‌توده و محتوای عناصر غذایی کم‌مصرف شاخساره علف‌های هرز و عملکرد محصول، یک آزمایش مزرعه‌ای در ایستگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی داراب، دانشگاه شیراز در سال زراعی 93-1392 انجام شد. آزمایش در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با هشت تیمار و سه تکرار اجرا  شد. تیمارها شامل کشت مخلوط ردیفی ارقام گندم (:I1 کشت مخلوط شیرودی + لاین 11-91، :I2 کشت مخلوط شیرودی + لاین  15-91، I3: کشت مخلوط لاین 11-91 + لاین 15-91  و I4: کشت مخلوط شیرودی + لاین 11- 91 + لاین 15-91) وکشت خالص آن‌ها (S1: کشت خالص شیرودی، S2: کشت خالص لاین 11-91،  :S3کشت خالص لاین 15-91 و S4: کشت خالص نسل ناخالص F2 به صورت توده بذری) بود. نتایج نشان‌دهنده تأثیر معنی‌دار مخلوط ژنوتیپ‌ها در کاهش تراکم، زیست­توده و محتوای عناصر غذایی کم مصرف علف‌های هرز بود. بیشترین تراکم علف‌های هرز در کشت خالص شیرودی (33/39 بوته در متر­مربع) و بیشترین زیست‌توده علف‌های هرز در کشت خالص لاین 11-91 (130 گرم در متر­مربع) و کشت خالص شیرودی (3/121 گرم در متر­مربع) مشاهده شد. بیشترین محتوای آهن، روی، مس و منگنز شاخساره علف‌های هرز نیز به­ترتیب در کشت خالص لاین 15-91 وکشت خالص شیرودی (به­ترتیب 275 و 6/245 میلی‌گرم در کیلوگرم)، کشت خالص شیرودی (5/27 میلی‌گرم در کیلوگرم)،کشت خالص لاین 15-91 (23/21 میلی‌گرم درکیلوگرم) وکشت خالص شیرودی (85/63 میلی‌گرم درکیلوگرم) مشاهده شد. همچنین بیشترین عملکرد دانه درکشت مخلوط شیرودی + لاین 15- 91 به میزان 4/5 تن در هکتار مشاهده شد. استفاده از کشت مخلوط ارقام گندم می‌تواند باعث کاهش جذب منابع محیطی به­ویژه عناصر کم‌مصرف توسط علف‌های هرز و کاهش رشد آن‌ها شود. نتایج این مطالعه می‌تواند برای مدیریت غیرشیمیایی و اکولوژیک علف‌های‌ هرز و افزایش عملکرد گیاه زراعی گندم در اگرواکوسیستم‌ها مورد استفاده قرار گیرد.

تراکم, کشت خالص, مدیریت علف‌های هرز, منابع محیطی, وزن خشک