محمود عرب خدری - استادیار پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری تهران

یکی از مشکلات موجود در طرحهای عمرانی منابع آب عدم اطمینان به میزان رسوب معلق براورد شده است دو عامل مهم مشتمل بر ضعف برنامه نمونه گیری تقویمی و مشکلات منحنی سنجه رسوب متداول براین مسئله تاثیر گذار ند دراین تحقیق اثر استفاده از یک برنامه جدید آمارگیری نمونه ای - سازوار خوشه ای Adaptive cluster samplingیا ACS و منحنی سنجه حد وسط دسته ها بر صحت و دقت براورد رسوبدهی رودخانه گرگان رود در ایستگاه قزاقلی در مقایسه با روش متداول بررسی شده است در برنامه تقویمی نمونه ها ی رسوب با فاصله مساوی زمانی برداشت می شوند در مقابل برنامه ACS نمونه های بیشتری از دوره های سیلابی و پرآب برداشت می کند بعلاوه خطای تبدیل لگاریتمی که مهمترین عامل براورد کم منحنی سنجه رسوب متداول است تا حد زیادی در منحنی سنجه حد وسط دسته ها حذف می شوند. نتایج تحقیق با برداشت 50 گروه نمونه با هریک از برنامه های تقویمی و ACS از جامعه آماری با بیش از 2000 مشاهده در پنج سال نشان داد که روش منحنی سنجه رسوب متداول متکی به آمار تقویمی میزان رسوب را 75% کمتر ازواقعیت براورد می کند.

رسوبدهی معلق، نمونه گیری سازوار خوشه ای، منحنی سنجه رسوب متداول، منحنی سنجه حد وسط دسته ها