مسعود عسکری - کارشناس ارشد شرکت سنگ آهن گل گهر و عضو باشگاه پژوهشگران جوان
مهرداد کریمی - دکترا زمین شناسی اقتصادی و عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز
زهرا کشاورز - دانشجوی کارشناسی ارشد زمین شناسی اقتصادی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز

توده معدنی شماره سه یکی از بزرگترین ذخایر شش گانه مجتمع سنگ آهن گل گهر می باشد. قدیمی ترین واحد سنگی منطقه، مجموعه دگرگونی کمپلکس گل گهر است. این مجموعه شامل سنگهای اولترامافیک سرپانتینیتی، مرمرهای دولومیتی، میکاشیست، گنیس، آمفیبولیت، گارنت آمفیبولیت و کوارتزیت است. سنگهای میزبان این توده معدنی تحت تأثیر دگرگونی ناحیه ای تا اوایل رخساره آمفیبولیت دگرگون شده و سطح تماس آنها با توده معدنی ناگهانی است. بر اساس مطالعات کانی شناسی، کانی های اکسیدی شامل مگنتیت، هماتیت، مارتیت، گوتیت و لیمونیت است و پیروتیت، پیریت و کالکوپیریت کانی های سولفیدی کانسار را تشکیل می دهند. حجم عمده توده معدنی را مگنتیت تشکیل می دهد که غالباً دانه ای و حاوی ادخال های سیلیکاته است. سیمان اصلی کانسارسرپانتین, تالک, کلینوکلر وکربنات است. دگرسانی پیروتیت به پیریت و مگنتیت در بخش های عمیق تر و ایجاد بافت میرمکیتی بین این دو کانی، نمودهای اکسایش کانسار است. همچنین کانسار تحت تأثیر متاسوماتیزم سدیم(آلبیت)، بور(تورمالین)، منیزیم(پاراگازیت) ومنگنز(منگانوفیلیت) قرار گرفته است.حضور کانی های کربناته، سرپانتین، تالک، سیلیکات های کلسیم و منیزیم(پاراگازیت، هورنبلند منیزیم دار، منگانوفیلیت) و بافت جانشینی مگنتیت درون کربناتها، که هیچگونه حاشیه واکنشی ندارد، پراکندگی عناصر کمیاب در توده معدنی شماره سه، نامنظم و مشابه توزیع این عناصر در اسکارن های شمال سوئد است. با توجه به مطالعات انجام شده عناصر کمیاب، مدل اسکارن منیزیمی برای آن پیشنهاد می گردد، البته به دلیل پیچیدگی موضوع می بایست مطالعات ایزوتوپی نیز صورت پذیرد

عناصر کمیاب، اسکارن ، گل گهر، ژئوشیمی