فاطمه نژاد حبیب وش - مرکز آموزش عالی شهید باکری میاندوآب، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران
محمدباقر رضایی - موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران، ایران

به‌منظور بررسی اثر تاریخ کاشت و همزیستی قارچ مایکوریزا بر ویژگی‌های رویشی، فیزیولوژیکی و عملکرد سه رقم غدۀ سیب‌زمینی، پژوهشی طی سال‌های زراعی 94-1393 انجام شد. تیمارها شامل تاریخ کاشت در سه سطح 15 اردیبهشت، 1 و 15 خرداد (کرت اصلی) و ترکیب فاکتوریلی سه رقم سیب‌زمینی (آگریا، سانته و آریندا) و دو سطح با مایکوریزا و بدون مایکوریزا (کرت فرعی) بودند. نتایج نشان دادند بیشترین عملکرد غدۀ سیب‌زمینی (38 تن در هکتار) با کشت رقم آریندا در زمان کشت زودتر (15 اردیبهشت) نسبت به زمان کاشت رایج (اول خرداد) منطقه حاصل شد. تاریخ کاشت رایج به علت هم‌زمانی مراحلی از رشد گیاه (به‌ویژه گلدهی) با حداکثر دمای هوای منطقه دچار تنش‌های محیطی شده و تأثیری منفی بر ویژگی‌های فیزیولوژیک مرتبط با دستگاه فتوسنتزکننده (رنگدانه‌های فتوسنتزی) گیاه گذاشته و باعث کاهش عملکرد غدۀ سیب‌زمینی در منطقۀ فریدون‌‌شهر شده است. مایکوریزا با تأثیر مثبت بر توسعۀ ریشه سبب بهبود رنگدانه‌ها و افزایش وزن خشک ریشه، برگ و اندام هوایی سیب‌زمینی می‌شود. درمجموع به‌نظر می‌رسد رقم آگریا (رقم رایج منطقه) به‌ دلیل تولید کمتر سیستم آنتی‌اکسیدان غیرآنزیمی (کاروتنوئید) و آنزیمی (کاتالاز، پراکسیداز و آسکوربات پراکسیداز) تحمل کمتری نسبت به دو رقم دیگر در مواجهه با تنش‌های محیطی دارد؛ این امر به عملکرد کمتر غده در هر سه تاریخ کاشت با مایکوریزا یا بدون مایکوریزا منجر شده ‌است.

اسانس, 1-8 سینئول, بومادران, بورنئول